Қыдырханұлы У.

Жаңартылды 19.06.2024 16:51

Қыдырханұлы Уақап (1933 ж.) – жазушы, аудармашы, дінтанушы.

1933 жылы 23 желтоқсанда Шығыс Қазақстан облысы Зайсан ауданы Ақарал ауылында дүниеге келген. Кезінде Қызыл армияның қыспағынан жер аударылып, 1933-1955 жылдары Шығыс Түркістанда тұрған.

Орта білім алып, гимназияны тамамдаған. Мұғалім, газет тілшісі, Шыңжан Халық радиосында қазақша хабарлар бөлімін ашып, басқарған.

1955 жылы Қазақстанға оралып, Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика факультетін бітірген соң, «Лениншіл жас» (қазіргі «Жас Алаш») газетінде әдеби қызметкер, Шығыс Қазақстан облыстық «Коммунизм туы» газетінде, қазақ радиосында, «Социалистік Қазақстан»(қазіргі «Егемен Қазақстан») газетінде бөлім меңгерушісі, «Шалқар» газетінде бас редактор болып қызмет атқарған.

1960 жылы жас ақындардың «Жырға сапар» жинағында бір топ өлеңдері жарық көрді. «Ант» повесі  «Жол басы» атты ұжымдық жинаққа енді.

«Шаңқай түс», «Таң нұры», «Тасқайнат», «Алтын ай» атты әңгіме -повестер жинағының, «Сағыныш саздары» атты диаспоралық шежіре кітап және бірнеше кітапшалардың авторы.

Орыс және түрік халықтары тілдерінен кітаптар аударған. 1991 жылы Құран Кәрімнің түсіндірмелі-мағыналық тәржімасын жасады. 2002 ж. осы аударма толықтырылып қайта басылды.

2008 жылы бүкіл Алтай қазақтарының тағдырын баяндаған  «Әттең, Алтай», «Марқакөл» деген тарихи-деректі екі кітабы жарық көрді.

Қазақстан Журналистер Одағы сыйлығының үш мәрте иегері. Қазақстанның Еңбек сіңірген мәдениет қызметкері (1979), Зайсан қаласының Құрметті азаматы.

2023 жылы "Парасат" ордені табысталды. 

 

 

У. Қыдырхановтың  шығармалары

Произведения Қыдырханова У.

 

 

Кітаптар – Книги

 

Қыдырханов, У. Алтын ай [Мәтін] / У. Қыдырханов. - Алматы : Жалын, 1982. - 216 б.

Қыдырханұлы, У. Сағыныш саздары [Мәтін] : эссе, толғау, повесть / У. Қыдырханұлы. - Астана : Елорда, 2003. - 224 б.

Қыдырханов, У. Әттең, Алтай-Марқакөл [Электрондық ресурс] : [хикаяттар] / У. Қыдырханов. - Алматы : Жібек жолы, 2008. - 304 б.

Қыдырханұлы, У. Өз елiм – өзегiм [Мәтін] : [тәуелсiздiк және қазақ диаспорасы] / У. Қыдырханұлы.  – Алматы : Атажұрт, 2012. - 264 б.

 

 

Мақалалар – Статьи

 

Қыдырханов, У.Қой жайылып қиянда жүр [Мәтін] / У. Қыдырханов, М. Әбуғалиев // Социалистік Қазақстан. - 1986. - 10 окт.

Қыдырханұлы, У. Ағайын арасындағы алтын көпiр [Мәтін] : ["Шалқар" апталығының бас редакторымен қазақ эмиграциясы және көшi-қон мәселесi төңiрегiндегi сұхбат / У. Қыдырханов; әңг. М. Жақып] // Егемен Қазақстан. - 1994. - 19 тамыз.

Қыдырханұлы, У. Бақыл бол, Бәке! [Мәтін] : [жазушы Б. Қыдырбекұлының қазасына көңiл бiлдiру] / У. Қыдырханұлы // Халық кеңесi. - 1995. - 27 маусым.

Қыдырханұлы, У. Қыран ұшқан ұясына қайырылады [Мәтін] : [жазушы С. Әбiлқасымұлының шығармашылығы туралы] / У. Қыдырханұлы // Егемен Қазақстан. - 1996. - 19 қараша.

Қыдырханұлы, У. Сырлы, сырбаз жан едi [Мәтін] : [жазушы Кеңесхан Зәкен туралы естелiк] / У. Қыдырханұлы // Қазақ әдебиетi. - 1997. - 7 қазан (№ 40). – Б. 14.

Қыдырханұлы, У. Әрiптестерiн еңбегiмен мойындатқан қаламгер едi [Мәтін] : [журналист Мағауия Машақов туралы естелiк] / У. Қыдырханұлы // Егемен Қазақстан. - 1997. - 30 желтоқсан.

Қыдырханұлы, У. Күңiренiп өткен өмiр [Мәтін] : [Қытай қазақтары арасында өскен Арғынбек ақын туралы деректер] / У. Қыдырханұлы // Жұлдыз. - 2004. - № 2. -  Б. 136-138.

Қыдырханұлы, У. Зайсанның бары мен зары [Мәтін] : [Зайсан ауданының тыныс тiршiлiгi туралы] / У. Қыдырханұлы // Егемен Қазақстан. - 2001. - 13 қараша. – Б. 2.

Қыдырханұлы, У. Қасиеттi есiм [Мәтін] : [белгiлi дiн қайраткерi Х. Алтайдың қазасына байланысты] / У. Қыдырханұлы // Егемен Қазақстан. - 2003. - 16 тамыз (№ 209-212). – Б. 16.

Қыдырханұлы, У.Күңіреніп өткен өмір [Мәтін] / У. Қыдырханұлы // Ертіс өңірі. - 2004. - 12 ақпан. - Б. 28.

Қыдырханұлы, У. Ұлыстың ұлы күнi [Мәтін] : жыл басы Наурыз мерекесi туралы / У. Қыдырханұлы // Түркiстан. - 2005. - 24 наурыз (№ 12). – Б. 5.

Қыдырханұлы, У. Шерменде ақын, шексiз мұң  [Мәтін]: [тұтқынға түскен ақын Мәжит Айтбаевтың тағдыры ] / У. Қыдырханұлы // Таң-Шолпан. - 2006. - № 2. - Б. 84-107.

Қыдырханұлы, У. Мiржақып Дулатовтың өр Алтайдағы iздерi [Мәтін] / У. Қыдырханұлы // Қазақ. - 2007. - 6 шiлде (№ 27). - Б. 6.

Қыдырханұлы, У. "Иесiнен ұрысы күштi" заманның қорлығын көрiп... [Мәтін] : [ақын Құмарбек Көпенұлы туралы] / У. Қыдырханұлы // Әдебиет айдыны. - 2007. - 2 тамыз (№ 30). - Б. 10.

Қыдырханұлы, У. Әттең, Алтай, Марқакөл! [Мәтін] : Мiржақыптың Өр Алтайдағы iздерi / У. Қыдырханұлы // Ана тiлi. - 2007. - 16 тамыз (№ 33). - Б.12-13.

Қыдырханұлы, У. Өр Алтайдың Асқары [Мәтін] : жазушы Асқар Егеубаев туралы / У. Қыдырханұлы // Түркiстан. - 2007. - 6 қыркүйек (№ 36). - Б. 8.

Қыдырханұлы, У. Қарымды қаламгер [Мәтін] : [журналист Мағауия Машақов туралы естелiк] / У. Қыдырханұлы // Егемен Қазақстан. - 2007. - 29 желтоқсан (№ 398/399). - Б. 10.  

Қыдырханұлы, У. Әрiптестерiн еңбегiмен мойындатқан қаламгер едi [Мәтін] : (журналист Мағауия Машақовтың туғанына 80 жыл) / У. Қыдырханұлы // Семей таңы. - 2008. - 17 қаңтар (№ 3). - Б. 4.

Қыдырханұлы, У.Алтай-Арман [Мәтін] : Әлімнің әңгімесі / У. Қыдырханұлы // Жұлдыз. - 2008. - № 5. - Б. 140-152.

Қыдырханұлы, У. Абылай хан суретiнiң авторы кiм? [Мәтін] : [ақын Мәжит Айтбаев туралы] / У. Қыдырханұлы // Әдебиет айдыны. - 2008. - 11 қыркүйек. - Б. 4-5.

Қыдырханұлы, У. Әз – аға [Мәтін] : [ халық жазушысы Әзiлхан Нұршайықовпен сыр-сұхбат] / У. Қыдырханұлы // Егемен Қазақстан. - 2009. - 27 қараша (№ 393/396). – Б. 7.

Қыдырханұлы, У. Өр Алтайда - ұлылардың іздері [Мәтін] / У. Қыдырханұлы // Мәдениет. - 2009. - № 11. - Б. 56-58.

Қыдырханұлы, У. Азаттықтың авторы [Мәтін] : [Елбасы Н. Назарбаев туралы] / У. Қыдырханұлы // Шалқар - 2. - 2009. - шiлде (№ 25/26). - Б. 1.

Қыдырханұлы, У. Алтай - Арман (Әлiмнiң әңгiмесi) [Мәтін] : [қытай қазақтарының шежiресi, М. Айтбаев, Х. Абдуллин, М. Қыдырханұлы туралы деректер/ У. Қыдырханұлы // Жұлдыз. - 2008. - № 5. – Б. 140-152.

Қыдырханұлы, У. Арманынан адаспаған азамат [Мәтін] : ["Алаш" сыйлығының иегерi Хасен Оралтайды еске алу] / У. Қыдырханұлы // Шалқар - 2.- 2010. - сәуiр ( № 15/16). - 11 б.

Қыдырханұлы, У. Жадыдан өшпейтiн жаратылыс [Мәтін] : [актриса Фарида Шәрiпованы еске алу] / У. Қыдырханұлы // Егемен Қазақстан. - 2010. - 25 қыркүйек. – Б. 5.

Қыдырханұлы, У. Жадыдан өшпейтiн жаратылыс  [Мәтін] : [актриса Фарида Шәрiпованы еске алу / У. Қыдырханұлы // Туған тiл. - 2010. - № 2. – Б. 112.

Қыдырханұлы, У. Дiндарлар ұғысса да, дiндер тоғыспайды [Мәтін] : [жазушы, исламтанушымен дiн атаулыны заңнамалық реттеу мәселелерi туралы сұхбат] / әңг. К. Тасболатова / У. Қыдырханұлы // Түркiстан. - 2004. - 15 шiлде. - Б. 6.

Қыдырханұлы, У. Дала жоралғысы - бәстесу  [Мәтін] / У. Қыдырханұлы // Ана тiлi. - 2008. - 24 сәуiр . – Б. 15.

Қыдырханұлы, У. Рухын жебеп жүрсiн ұрпақты [Мәтін] : [жазушы Қ. Шабданұлы өмiрден озды] / У. Қыдырханұлы // Қазақ әдебиетi. - 2011. - 18-24 ақпан (№ 7). - Б. 15. 

Қыдырханұлы, У. Жақсы күн [Мәтін] : [ҚР Парламент мәжiлiсi депутаттарының кезектен тыс сайлауы туралы] // Егемен Қазақстан.- 2012.- 18 қаңтар . – Б. 3.

Қыдырханұлы, У. Таңсәрi  [Мәтін] : [дүниежүзi қазақтары қауымдастығының 20 жылдығы] / У. Қыдырханұлы // Туған тiл. - 2012. - № 2. - Б. 16-22.

Қыдырханұлы, У. Түптiң түбiнде сiздердi түгел жинап аламын [Мәтін] / У. Қыдырханұлы // Алтын орда. - 2012. - 29 наурыз (№ 13). – Б. 21.

Қыдырханұлы, У. Шұбар ат  [Мәтін] : [металлург Н.Ә. Назарбаев салған ән, журналист Ұ. Бағаев, ғалым Е. Бөкетов туралы естелiк] / У. Қыдырханұлы // Егемен Қазақстан. - 2012. - 20 маусым. - Б. 2.

Қыдырханұлы, У. Жүректегi иман [Мәтін] : [Құран Кәрiмнiң түсiндiрмелi-мағыналық тәржiмасы туралы] /  У. Қыдырханұлы;  әңг. Қ. Аманжол // Егемен Қазақстан. - 2012. - 21 желтоқсан. - Б. 6.

Қыдырханұлы, У. Бiздегi бар мақсат - ұлтты сақтап қалу  [Мәтін] : [қазақ көшi, диаспоралогиясы жайында сұхбат] / У. Қыдырханұлы;  әңг. Е.Кәпқызы // Түркiстан. - 2012. - 6 желтоқсан (№ 49). – Б. 26.

Қыдырханұлы, У. Қазақтың сұлу жанына түскен дерттiң дауасы бар ма?.. [Мәтін] / У. Қыдырханұлы; әңг. Ы. Дәбей // Қазақ әдебиетi. - 2012. - 28 желтоқсан (№ 52). - Б. 14. -  Қазақстанның еңбек сiңiрген мәдениет қайреткерiмен сұхбат.

Жайсаң дүние [Мәтін] : [А. Апашбайұлының туғанына 130 жыл толуына орай, "Жер - адамның анасы" өлеңі берілген] / дайын. У. Қыдырханұлы  // Жұлдыз.- 2013. - № 9. – Б. 198-206.

Қыдырханұлы, У. Ат - аспаннан, сәлем - санадан [Мәтін] : ["Егемен Қазақстан" газетінде жарияланған "Сәлем - сөздің анасы" атты мақалаға орай] / У. Қыдырханұлы// Егемен Қазақстан. - 2014.- 15 қазан (№ 201). – Б. 14

 

 

У. Қыдырханұлының аудармалары

Переводы Кыдырханова У.

 

Құран кәрiм [Мәтін] / ауд.: Р. Нысанбайұлы,У. Қыдырханұлы.- Алматы: Жазушы, 1991.- 578 б, арабшасы 585 б.

Құран кәрiмнiң отызыншы парасы [Мәтін] : арабша және қазақша мағыналық аударма / қазақ тiлiне ауд.: Р.  Нысанбайұлы,У. Қыдырханұлы. - Алматы: Ислам әлемi, 1999. - 28 б.

Құран Кәрiм қазақша мағына және түсiнiгi: Қазақстан Республикасының мәртебелi Президентi Нұрсұлтан Назарбаевтың халыққа сыйы. 1991 жылғы басылымнан қайта қаралған жаңа аударма Қазақстан мұсылмандары дiни басқармасында мақұлданды / аударған Уаһап қажы Қыдырханұлы; арнайы ред.К. Серiкбаева. - Алматы: Дәуiр, 2002. - 674 б.

Хан Санйаснаин.  Қажылық туралы. Қажылық деген не?  Ол сонша неге маңызды және мен одан не үйренем [Мәтiн] / қазақ тiлiне аударған У. Қыдырханұлы. – Алматы : Алматы кiтап, 2006. - 40 б.

Хан Санйаснаин Мұхаммед пайғамбар туралы [Мәтiн] / қазақ тiлiне аударған У. Қыдырханұлы . – Алматы : Алматы кiтап, 2006. - 56 б.

Бахтия, И. Бөрала ; Бозторғай ; Ай мен Қандек ; Сауысқан ; екi өгiз ; мүкжидек ; Мысығым ; Көшетiм [Мәтін] :  өлеңдер / И. Бахтия ; ауд.У. Қыдырханұлы // Жұлдыз. - 2015. - № 12. - Б. 156-159.

Рози, Р. Бөлiнгендi бөрi жейдi; Патша мен Құмырысқа ; Әдiлдiк [ Мәтін] : өлеңдер / Р. Рози ; ауд.У. Қыдырханұлы // Жұлдыз. - 2015. - № 12. -  Б. 159-165.

 

 

У. Қыдырханұлының құрастыруымен жарық көрген кітаптар

Книги вышедшие с участием Кыдырханова У.

 

Разданұлы, М. Ата заман сөйлейдi [Мәтін] : әңгiмелер мен повестер / қолжазбаны дайындап, алғы сөзiн жазған У. Қыдырханұлы, М. Разданұлы - Астана: Елорда, 2005. - 224 б.

Апашбайұлы, А. Жыр-ғұмыр [Мәтін] : өлеңдер жинағы / А. Апашбайұлы; құраст. У. Қыдырханұлы - Алматы : Дүниежүзі қазақтары қауымдастығы, 2013. - 296 б.

 

 

У. Қыдырхановтың өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер

Литература о жизни и творчестве Қыдырханова У.

 

Зұлфықаров, М. Лутфулла [Мәтін] : әңгіме / М.  Зұлфықаров М. // Жұлдыз . - 1970. - № 6. – Қыдырханов У.: б. 91-107.

Мырзахметұлы, М. «Аллаға сыйын, аллаға сүйен! Жарылқайтын да, жазалайтын да, жан дүниеңдi тазалайтын да ол - сенiң иең!» - деп төгiлте тәржiмаланған Құран Кәрiм жарыққа шықты [Мәтін] : [У. Қыдырханұлы аударған Құран Кәрiм кiтабы жайында] / М. Мырзахметұлы // Егемен Қазақстан. - 2003. - 21 наурыз (№ 64-65). – Б. 4.

Көргенi көп қаламгер [Мәтін] : [қаламгер Уахап Қыдырханұлы туралы] // Егемен Қазақстан. - 2003. - 20 желтоқсан. - Б. 5.

Қабышұлы, Ғ. Қарапайым бiр қазақ [Мәтін] : [қаламгер У. Қыдырханұлы жайлы] / Ғ. Қабышұлы // Қазақ әдебиетi. - 2004. - 23 қаңтар. - Б. 12.

Ахметова, Г. "Шалқар-2 " - мәдени мұра деуге әбден лайық [Мәтін] : [У. Қыдырханұлының "Мәдени мұра және төл жазуымыздың мұрагерi атты баяндамасы] / Г. Ахметова // Журналист. - 2007. - қыркүйек. - Б. 3.

Өтеулiұлы, Ө. "Өз елiм - өзегiм" дейтiн жазушы [Мәтін] : [жазушы, қаламгер, журналист, У. Қыдырханұлы 80 жаста] / Ө. Өтеуліұлы// Алматы ақшамы. - 2012. - 25 желтоқсан. – Б. 11.

Ақтаев, С. Сексеннiң сыры, сағыныш жыры [Мәтін] : [ жазушы, қаламгер, журналист У. Қыдырханұлы туралы] / С. Ақтаев // Жетiсу. - 2012. - 22 желтоқсан. - Б. 6.

Ақтаев, С. Сексеннiң сыры, сағыныш жыры [Мәтін] : [ жазушы У. Қыдырханұлы 80 жасқа толуына орай] / С. Ақтаев // Президент және Халық. - 2012. - 28 желтоқсан (№ 52). - Б. 5.

Мерейлi қаламгер  [Мәтін] : [жазушы У. Қыдырханұлы 80 жаста] // Ана тiлi. - 2012. - 27 желтоқсан. - Б. 3.

Қазақстаным - қарашаңырағым ! [Мәтін] : [жазушы У. Қыдырханов туралы] // Егемен Қазақстан. - 2012. - 12 қазан (№ 667/669). – Б. 6.

Жолымбет, Қ. Имандылық - бірлігіміздің кепілі [мәтін] : [жазушы У. Қыдырханов туралы] / Қ. Жолымбет // Семей таңы . - 2013. - 26 наурыз. - Б. 3.

Дәбей, Ы. Қалам алып Арғынбек... [Мәтін] : [У. Қыдырханұлының құрастыруымен шыққан ақын А. Апашбайұлының "Жыр ғұмыр" жинағы жайлы] / Ы. Дәбей // Қазақ әдебиетi. - 2014. - 29 тамыз. - Б. 5.

***

Рысакова, Ш. Сохраняя духовные ценности [Текст] : [о Кыдырханулы У.] / Ш. Рысакова // Вести Семей. - 2013. - 26 марта. –С.1.

Кыдырханулы, У. "Аллах моя вера, опора моя -труд" [Текст] / У. Кыдырханулы ; сост.: К. Раисова, К., М. Калачян // Спектр. - 2013. - 3 апреля. - С. 5.

Лекеров А.

Жаңартылды 25.11.2022 16:16

Лекеров Асқар (1912-1964) – ақын, жазушы.

1912 ж. Шығыс Қазақстан облысы Аягөз ауданы Коммунар (қазір Аягөз ауылы) колхозында шаруа отбасында дүниеге келген. 1938 ж. Алматы қаласында Журналистика институтын,  1953 ж. КПСС ОК жанындағы партия мектебін бітірген. Ұлы Отан соғысына қатысқан. 

1932-1934 жж. «Еңбекші қазақ», 1936-1950 жж. «Социалистік Қазақстан» (қазір «Егемен Қазақстан») газетінде қызмет етті. 1953-1954 жж. – «Әдебиет және искусство» журналы редакторының орынбасары қызметін атқарды. 1954 жылдан бастап өмірінің соңына дейін Қазақ мемлекеттік көркем әдебиет баспасында (қазір «Жазушы») редактор болды.

«Отан туралы», «Досым сөзі», «Кестелі орамал», «Жалғыз оқ» майдан очерктері; «Сөнбейтін жұлдыздар», «Гауһар», «Түз гүлі», «Өмір оты» кітаптары; «Достар» өлеңдер жинағының авторы.

Қытай жазушысы Дин-Линаның «Солнечный луч на реке Санган», «Афганские сказки» шығармаларын қазақ тіліне аударды.

Қызыл Жұлдыз, I, II дәрежелі Отан соғысы ордені және медальдармен марапатталған.

1964 ж. Алматы қаласында қайтыс болды. 

 

А. Лекеровтың шығармалары

Произведения Лекерова А.

Кітаптар – Книги

1955-1959

Лекеров, А. Достар [Мәтін] / А. Лекеров. – Алматы : ҚМКӘБ, 1955. - 72 б.

Лекеров, А. Ең қымбатты [Мәтін] / А. Лекеров. - Алматы : Қазмемкөркемәдеббас, 1959. - 127 б.

1962-1969

Лекеров, А. Қырдағы ән [Мәтін] / А. Лекеров. – Алматы : Қазмемкөркемәдбас, 1962. - 100 б.

Лекеров, А. Гауһар [Мәтін] : повестер мен әңгiмелер / А. Лекеров. - Алматы : Жазушы, 1965.- 234 б.

Лекеров, А. Ой көзімен [Мәтін] / А. Лекеров. - Алматы : Қазахстан, 1965. - 218 б.

Лекеров, А. Өмір оты [Мәтін] : өлеңдер / А. Лекеров. - Алматы : Жазушы, 1969. -140 б.

1975-1980

Лекеров, А. Түз гүлi [Мәтін] : таңдамалы повестер мен әңгiмелер / А. Лекеров. - Алматы : Жазушы, 1975. - 264 б.

Лекеров, А. Алуа [Мәтін] / А. Лекеров. - Алматы : Жазушы, 1979. - 134 б.

Лекеров, А. Алау [Мәтін] : өлеңдер / А. Лекеров. - Алматы : Жазушы, 1979. - 136 б.

Лекеров, А. Сөнбейтін жұлдыздар [Мәтін] / А. Лекеров. - Алматы : Жалын, 1980. -201 б.

***

Лекеров, А. Ребенок [Текст] : стих / А. Лекеров // Раненый тополь : стихи. Пер с каз. - Алматы : Казахстан, 1948. - Книга 9. - С. 13-14.

Боевая молодость [Текст]- Алма-Ата : КазОГИЗ, 1949. - 190 с. - Лекеров А. Желанный миг. Ребёнок : стихи: с. 133-134.

Лекеров, А. Песня о белой березе [Текст] : повесть и рассказы / А. Лекеров. - Алма-Ата : Жазушы, 1962.

 

Мақалалар-Статьи

1937-1949

 

Лекеров, А. Пушкин өлмейдi өмiрде [Мәтiн] : өлең / А. Лекеров // Лениншiл жас. - 1937. - 10 февр.

Лекеров, А. Жеңiске шақырады [Мәтін] : [М. Әуезов пен Ә. Әбiшевтiң "Намыс гвардиясы" пьесасы туралы] / А. Лекеров // Соц. Қазақстан. - 1942. - 29 нояб.

Лекеров, А. Алтайдың жүрегі [Мәтін] : очерк / А. Лекеров // Әдебиет және искусство. - 1947. - № 9. - Б. 42-46.

Лекеров, А. Соқыр күйші [Мәтін] : әңгіме / А. Лекеров // Пионер. - 1948. - № 4. - Б. 21-22.

Лекеров, А. Болашақ шындық [Мәтін] : әңгіме / А. Лекеров // Пионер. - 1949. - № 8. - Б. 6-8.

 

1950-1959

 

Лекеров, А. Жұмбақ шар [Мәтін] : әңгіме / А. Лекеров // Қазақстан пионері. - 1950. - 27 апрель.

Лекеров, А. Әке аманаты [Мәтін] : әңгіме / А. Лекеров // Қазақстан мұғалімі. - 1956. - 7 июнь.

Лекеров, А. Айнымаймын [Мәтін] : (жауынгердің қойын дәптерінен) / А. Лекеров // Лениншіл жас. - 1957. - 16, 17, 20, 24 март.

Лекеров, А. Айналайын [Мәтін] : әңгiме / А. Лекеров // Жұлдыз. - 1958.- № 2. - Б. 58-67.

Лекеров, А. Жас талантқа зор талап [Мәтін] : [жас жазушы Р. Абуталипов және Зейнел Ғаби туралы] / А. Лекеров // Лениншiл жас. - 1959. - 7 июль.

Лекеров, А. Ортақ ой [Мәтін] : әңгiме / А. Лекеров // Лениншiл жас. - 1959. - 8 янв.

Лекеров, А. Тұтас жандар [Мәтін] : әңгiме / А. Лекеров // Соц. Қазақстан. - 1959. - 20 желтоқсан.

 

1960-1979

 

Лекеров, А. Көбдiк [Мәтін] : әңгiме / А. Лекеров // Қазақ әдебиетi. - 1960. - 7 окт.

Лекеров, А. Жылылық [Мәтін] : әңгiме / А. Лекеров // Қазақ әдебиетi. - 1961. - 6 янв.

Лекеров, А. Әсерлi әңгiме [Мәтін] : "Гаухар" атты повестен үзiндi / А. Лекеров // Соц. Қазақстан. - 1964. - 29 март.

Лекеров, А. Ой тамшылары [Мәтін] : [ақынның өз қиялы жайындағы әңгiмелерi] / А. Лекеров // Қазақ әдебиетi. - 1964.- 16 окт.

Лекеров, А. Әке ойы [Мәтін] : әңгiме / А. Лекеров // Лениншiл жас. - 1965.- 10 окт.

Лекеров, А. Солдаттың ұмыт қалған өлеңдерi [Мәтін] : Жас қазақ ; Қайтер ең, өз ағайың солай десе...; Сурет; Тамшы / А. Лекеров // Жұлдыз. - 1966. - № 2.- Б. 36.

Лекеров, А. Жолаушысы ғасырдың ; Омар Хайям [Мәтін] : өлеңдер // Лениншiл жас. - 1968. - 29 нояб.

Лекеров, А. Өмiр жолы [Мәтін] : өлең / А. Лекеров // Қазақ әдебиетi. - 1968. - 2 нояб.

Лекеров, А. Бақыт бақшасы [Мәтін] : өлең / А. Лекеров // Мәдениет және тұрмыс.- 1969. - № 1. - Б. 8.

Лекеров, А. Алау [Мәтін] / А. Лекеров. - Алматы : Жазушы, 1979. - 136 б.

2008-2012

 

Лекеров, А. Теңiз күштерi тегеурiндi [Мәтін] / А. Лекеров, әңг. Б. Абайқызы // Сарбаз. - 2008. - 10 қазан. - Б. 7.

(ҚР Қарулы Күштер Әскери теңiз күштерi басқалбасшысының мiндетiн атқарушы капитанның бүгiнгi әскери теңiз күштерi төңiрегiндегi сұхбатынан).

Лекеров, А. Абылай деген аты бар [Мәтін] / А. Лекеров әңг. Д.Кенжалин // Егемен Қазақстан.- 2012.- 5 мамыр. - Б. 3.

 

     1961        

 

Лекеров, А.Песня о белой березе [Текст] : повесть / А. Лекеров ;пер с каз. Н.Попов; илл. Н.Яровой. // Простор.- 1961.- № 9.- С.36-53.

Лекеров, А.Письмо [Текст] : рассказ / А. Лекеров// Казахстанская правда.- 1961.- 19 февр.

 

А. Лекеров туралы әдебиеттер

Литература о А. Лекерове

 

 

Қазақстанның көркем әдебиеті [Мәтін] / құраст. Е. Айтбаев. - Алматы, 1958. - Асқар Лекеров: б. 157-158.

Нұрпейісов, М. Отан үшін от кешкен аягөздіктер [Мәтін] / М. Нұрпейісов // Аягөз жаңалықтары. - 2009. - 2 мамыр. - Б. 4. - А. Лекеров туралы

Семей өңірінің ақын-жазушылары [Мәтін] : био-библиографиялық көрсеткіш / Абай атындағы әмбебап ғылыми кітапхана. - Семей : Талант, 2005. - Асқар Лекеров: б. 58.

Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. – Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - Асқар Лекеров: б. 501.

Қызықбаев Т. А.

Жаңартылды 20.03.2025 10:12

Қызықбаев Тоқтарбек Әбдірахманұлы (1940-2005) – ақын, журналист, аудармашы.

1940 жылы 2 желтоқсанда Шығыс Қазақстан облысы Зайсан ауданының Зайсан қ. дүниеге келген. С.М.Киров атындағы (қазір әл-Фараби атындағы ҚазҰУ) Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика факультетін бітірген. Аудандық "Совет туы" (1958-1962, қазір "Достық"), облыстық "Коммунизм туы" (қазір "Дидар") газеттерінде тілші, әдеби қызметкер, бас редактордың орынбасары (1962-1975) болды. Кейін «Социалистік Қазақстан» (қазір "Егемен Қазақстан") газетінде бөлім меңгерушісі (1975-1980), "Қазақстан коммунисі" (1975-1985, қазір"Ақиқат") журналында бөлім меңгерушісі, "Қазақстан мектебі" журналы редакторының орынбасары қызметтерін атқарды. ҚР Президенті Әкімшілігінде аға референт, кеңесші (1994-1998), кейін Денсаулық сақтау министрлігінде мемлекеттік тіл бойынша бас маман қызметін атқарды.

 «Қыр гүлдері» (1966), «Алтай әуендері» (1969), «Темір тізгін» (1972), «Долг» (1975), «Көңіл қоңырауы» (1977), «Жер исі» (1978) жыр жинақтарының авторы.

Қазақстан Журналистер одағы сыйлығының лауреаты. «Құрмет белгісі» ордені және «Ерен еңбегі үшін» мерекелік медалімен марапатталған. 

2005 жылы 8 қарашада Алматы қаласында қайтыс болды.  

Т. Қызықбаев шығармалары
Произведения Кызыкбаева Т.

Кітаптар - Книги

 

Қызықбаев, Т. Қыр гүлдері [Мәтін] : өлеңдер / Т. Қызықбаев. - Алматы : Жазушы, 1966. - 47 б.
Кызықбаев, Т. Алтай әуендері [Мәтін] : өлеңдер / Т. Қызықбаев Т. - Алматы : Жазушы, 1969. - 72 б.
Қызықбаев, Т. Темір тізгін [Мәтін] / Т. Қызықбаев. - Алматы : Жазушы, 1972. - 64 б.
Қызықбаев, Т. Парыз[Мәтін] / Т. Қызықбаев. - Алматы: Жазушы, 1975.- 76 б.
Қызықбаев, Т. Арайлы шақ[Мәтін] / Т. Қызықбаев.- Алматы: Жазушы, 1977.- 72 б.
Қызықбаев, Т. Жусан иісi[Мәтін] / Т. Қызықбай.- Алматы: Жалын, 1979. - 72 б.
Қызықбаев, Т. Жүрек оты [Мәтін] : поэма, өлеңдер / Т. Қызықбаев. - Алматы : Жазушы, 1980. - 84 б.
Қызықбаев, Т. Жылдар жаңғырығы [Мәтін] : өлеңдер / Т. Қызықбаев. - Алматы : Жалын , 1982. - 80 б.
Қызықбаев, Т. Сәуір лебі [Мәтін] / Т. Қызықбаев. - Алматы : Жазушы, 1985. - 127 б.
Қызықбаев, Т. Көңіл қоңырауы [Мәтін] : өлеңдер / Т. Қызықбаев . - Алматы : Жазушы, 1988. - 96 б.
Қызықбаев, Т. Көңiл қоңырауы[Мәтін] : өлеңдер / Т. Қызықбай.- Алматы: Жазушы, 1988. - 96 б.
Қызықбай, Т. Заман-керуен. - Алматы : Өлке, 2005. - 144 б.

 

Т. Қызықбаевтың мерзімді басылымдар мен жинақтардағы мақалалары
Публикации Кызыкбаева Т. в периодических изданиях и сборниках
Өлеңдер - Стихи
1962-1969

 

Қызықбаев, Т. Партияға[Мәтін]: өлең / Т. Қызықбаев // Лениншiл жас.- 1962.- 3 июнь
Қызықбаев, Т. Болсын өзек - ерлiк еңбек[Мәтін]: өлең /Т. Қызықбаев // Қазақ әдебиетi. - 1962.- 27 июль
Қызықбаев, Т. Замана-нұр, өмiр көктем[Мәтін]: өлең / Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан. - 1962. - 16 сентябрь
Қызықбаев, Т. Ризамын өмiрге [Мәтін]: өлеңдер / Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан.- 1962.- 21 нояб.
Қызықбаев, Т. Дала таңы; Сағыныш; Мол сұлулық көрем десең қырға шық[Мәтін]: өлеңдер / Т. Қызықбаев // Лениншiл жас. - 1962. - 16 декабрь
Қызықбаев, Т. Нұрзайсан; Жан сырымды жасырман[Мәтін]: өлеңдер/ Т. Қызықбаев // Лениншiл жас. - 1963. - 9 янв.
Қызықбаев, Т. Ән [Мәтін]: өлең / Т. Қызықбаев // Жұлдыз. - 1964. - N 8. - 102 б.
Қызықбаев, Т. Өскемен түтiнi ; Жолда [Мәтін] : өлеңдер / Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан.- 1964.- 31 май
Қызықбаев, Т. Дабыл [Мәтін]: өлең / Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан. - 1964. - 23 авг.
Қызықбаев, Т. Замана жыры[Мәтін]: өлең / Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан. - 1964. - 15 ноябрь
Қызықбаев, Т. Абзал мақсат; Ауыл жолы[Мәтін]: өлеңдер / Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан. - 1965. - 24 янв.
Қызықбаев, Т. Шыңдар; Күндер [Мәтін]: өлеңдер / Т. Қызықбаев // Жұлдыз.- 1965.- N 6.- 108 б.
Қызықбаев, Т. Өмiрден байқағаным[Мәтін]: өлең / Т. Қызықбаев // Қазақ әдебиетi.- 1965.- 8 октябрь.
Қызықбаев, Т. Биiгiң қайда, биiгiң!; Үнсiз жүрсем[Мәтін]: өлеңдер / Т. Қызықбаев // Лениншiл жас. - 1965. - 17 окт.
Қызықбаев, Т. Мақтаныш; Алып; Өскемен[Мәтін]: өлеңдер/ Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан. - 1965. - 12 дек.
Қызықбаев, Т.Туған жер [Мәтін]: өлең / Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан. - 1966. - 20 март
Қызықбаев, Т. Пржевальский тоқтаған үй [Мәтін]: өлең / Т. Қызықбаев // Қазақ әдебиетi.- 1966.- 22 июль
Қызықбаев, Т. Сол бiр кез [Мәтін]: өлең / Т. Қызықбаев // Қазақ әдебиетi. - 1967. - 6 окт.
Қызықбаев, Т. Нұр толқын; Сiздерсiз не болар ем; Осы ғой бiзге керегi[Мәтін]: өлеңдер / Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан. - 1968. - 14 янв.
Қызықбаев, Т.Тiлек; Аңсау[Мәтін]: өлеңдер // Соц. Қазақстан. - 1968. - 25 май
Қызықбаев, Т. Маңырақ; Аңыз iзiмен [Мәтін] / Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан. - 1969. - 26 янв.

 

1970-1971

 

Қызықбаев, Т. Мезгiл туралы [Мәтін]: өлең/ Т. Қызықбаев // Лениншiл жас. - 1970. - 28 окт.
Қызықбаев, Т. Ұлылық [Мәтін]: өлең / Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан. - 1971.- 10 янв.

 

Т. Қызықбаев туралы әдебиеттер
Литература о Т. Кызыкбаеве
Кітаптар – Книги

 

Қазақстан жазушылары ХХ ғасыр [Мәтін] : анықтамалық. - Алматы : Ана тілі, 2004. – Қызықбай Тоқтарбек: б. 197.
Қазақстан жазушылары [Мәтін] : анықтамалық / жауапты ред. Б. Шаханұлы. - Алматы : Ан-Арыс, 2009. - Қызықбай Тоқтарбек: б. 250.
Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - 848 б. – Қызықбаев Тоқтарбек: б. 492.
Шығыс жұлдыздары [Мәтін] : энциклопедиялық анықтамалық. - Астана : Фолиант, 2011. - 304 б.
Т. 1 : Сөз зергерлері. Мәдениет майталмандары. - Астана : Фолиант, 2011. - 304 б. – Қызықбай Тоқтарбек: б. 111-112.

 ***

Құмарбекұлы, М. Менің қаламдастарым осындай еді : ["Дидар" газетіне 80 жыл] / М. Құмарбекұлы // Дидар. - 2011. - 12 шілде (№79). - Б. 5 ; 14 шілде (№80). - Б. 7

 

 

 

 

Лухтанов А. Г.

Жаңартылды 17.03.2025 14:38

Лухтанов Александр Григорьевич (1934 ж.) – жазушы-натуралист, өлкетанушы, фотосуретші.

1934 жылы 29 желтоқсанда Шығыс Қазақстан облысы  Семипалатинск (қазіргі Семей) қаласында тау инженерінің отбасында дүниеге келген. Қазақ тау-кен металлургия институтын (қазіргі ҚазҰТУ) бітірген соң Зырян қаласына жіберіліп, онда мырыш комбинатында маркшейдер қызметін атқарды. Қазақстанның бас орнитологы И.А.Долгушин, жазушы-натуралист М.Д.Зверевпен экспедицияларға қатысты, ленинградтық және мәскеулік жазушылар Н.И.Сладков және С.Кустановичпен бірге жұмыс атқарды.

А.Г.Лухтанов түсірген фотосуреттер Лондон, Берлин, Прагада шығарылған Әлем құстары Атласына енді. Олар бестомдық «Қазақстан құстары» басылымы, екітомдық«Спортивная охота в СССР», көркем табиғат әлеміне арналған «Дети радуги» атты фотоальбомыжәне басқа да көптеген басылымдарға иллюстрация жасады.

1959 жылдан бастап «Наука и жизнь», «Охота и охотничье хозяйство», «Глобус», «Костер», «Хочу все знать», «Жұлдыз», «Нива», «Иртыш»сияқты облыстық және республикалық газет-журналдарда өз еңбектерін жариялады. «Филин» (1982), «Лесная Пристань» (1985), «Тропинками радости» (1987) кітаптарының авторы;  «Город Верный и Семиреченская область» ерекше анықтама-энциклопедиялық басылымның,  өлкеміздің саяхатшылары мен зерттеушілері жайында жазылған «Медвяная роса», «Лесное фотоателье», «Алтайское притяжение» зерттеу кітаптардың авторы.

Оның әңгімелері «Лик Земли : рассказы о природе Казахстана»атты жинағына енген. Ол ұлымен бірге Тәжікстан, Қырғызстан, Өзбекстандағы экспедицияларға қатысып, Қазақстан көбелектері туралы мол мәлімет жинады, кейіннен бұл «Бабочки Казахстана»  атты танымал еңбегін ұлы Владимир Александрович Лухтановағылшын және неміс тілдеріне аударды. Бұл кітап Германияда «Дневные бабочки Северо-Западной Азии» деген атпен жарық көрді.

Алматы қаласында тұрады.

 

А. Г. Лухтанов шығармалары

Произведения Лухтанова А. Г.

 

Кітаптар - Книги

 

Лухтанов, А. Г.  Филин  [Текст] / А. Лухтанов. - Алма-Ата : Кайнар, 1982. - 92 с.

Лухтанов, А. Г. Лесная пристань [Текст] / А. Лухтанов . - Алма-Ата : Кайнар, 1985. - 184 с.

Лухтанов, А. Г. Тропинками радости [Текст] : рассказы / А. Лухтанов.- Алма-Ата : Жалын, 1987. - 104 с.

Лухтанов, А. Г. Медвяная роса [Текст] / А. Лухтанов . - Усть-Каменогорск : Медиа-Альянс, 2005. - 179 с. 

Лухтанов, А. Г. Алтайское притяжение [Текст] : очерки по истории Восточно-Казахстанской области / А. Лухтанов. - Усть-Каменогорск : Медиа-Альянс, 2006. - 459 с.

Лухтанов, А. Г. Лесное фотоателье [Текст] / А. Лухтанов. - Усть-Каменогорск : Медиа-Альянс, 2006. - 204 с.

Лухтанов, А. Г. Город Верный и Семиреченская область [Текст] : [справочное издание] / А. Лухтанов ; рец. А. Н. Марьяшев. - Алматы : Глобус, 2009. - 224 с.

Лухтанов, А. Г. Военные огороды [Текст] / А. Лухтанов - Алматы : Глобус, 2009. - 188 с.

Лухтанов, А. Г. Путешествие за птицами [Текст] / А. Лухтанов. - Алматы : Глобус, 2009. - 296 с.

Лухтанов, А. Г. В дебрях задумчивой охоты [Текст] : [воспоминания о Зыряновске : фотоальбом] / А. Лухтанов. - Алматы, 2012. - 180 с.

Лухтанов, А. Г. В лесах задумчивой охоты [Текст] : воспоминания о Зыряновске : фотоальбом / А. Лухтанов.- Алматы, 2012. - 117 с.

Лухтанов, А. Г. Манящие тайны лесных дебрей [Текст] : [фотоохота : пейзажи и животные гор Алтая, Тянь-Шаня, Зайсанской котловины и Семиречья : фотоальбом] / А. Лухтанов. - Алматы , 2012. - 114 с.

Лухтанов, А. Г. Охотники за бабочками [Текст] : [фотоальбом] / А. Лухтанов, В. Лухтанов.- Алматы, 2012. - 180 с.

Лухтанов, А. Г. Очерки и рассказы [Текст] : к истории горных восхождений в Казахстане / А. Г. Лухтанов, А. Н. Марьяшев. - Алматы, 2014. - 132 с.

 

А. Г. Лухтановтың мерзімді басылымдар мен жинақтардағы жарияланымдары

Публикации А. Г. Лухтанова в периодических изданиях и сборниках

 

1988-1997

Лухтанов, А. В осеннем лесу [Текст] : рассказ / А. Лухтанов. // Заря Востока. - 1988. - 24 сентября. - С.2. 

Лухтанов, А. На пути к Термезу : Из странствий возвратясь [Текст] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1995. - 9,12,14,16, 23, 26 дек. - С.3. 

Лухтанов, А. Как я открывал Америку [Текст] : Путевые заметки / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1996. - 6,8,11,13,16,18 апр. - С.3. 

Лухтанов, А. Путешествие за Синей птицей [Текст] : [воспоминания зырян.натуралиста о казахст.писателе М.Д.Звереве] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1996. - 31 окт. - С. 7.

Лухтанов, А. Звон капели [Текст] : рассказ / Лухтанов А. // Рудный Алтай. - 1997. - 22 марта.- С.2.

Лухтанов, А. От Зыряновска до Термеза [Текст] : [Путевые очерки из Средней Азии] / Лухтанов А. // Заря Востока. - 1997. - 17 январь. - С.5.

 

1998

Лухтанов, А. Александр Гумбольдт в Зыряновске [Текст] : [об исследователе края и Зырян.р-на] / А. Лухтанов // Заря Востока. - 1998. - 20 нояб. - С.2. 

Лухтанов, А. Григорий Щуровский о Зыряновске 1844г. [Текст] : [о путешествии геолога ... на Алтай; в част. о г.Зыряновске] / Лухтанов А. // Заря Востока. - 1998. - 11 дек. - С.5. 

Лухтанов, А. Певец Тургусуна [Текст] : [о кн. А.Егорова "Таежный затворник"] / А. Лухтанов // Заря Востока. - 1998. - 27 марта.- С.5.

Лухтанов, А. Первооткрыватель Катунских столбов [Текст] : [об исследователе края и Зырян.р-на, нем.путешественнике и враче Ф.Геблере] / А. Лухтанов // Заря Востока. - 1998. - 2 дек. - С.3. 

Лухтанов, А. Путешествие горного инженера Григория Спасского [Текст] : [об исследователе края; в т.ч.Зырян.р-на] / А. Лухтанов // Заря Востока. - 1998. - 11 нояб. - С.2. 

Лухтанов, А. Родник воды ключевой [Текст] : [о кн. А.Егорова "Таежный затворник"] / А. Лухтанов // Семь дней. - 1998. - 30 апр. - С. 6 ; Огни Прииртышья. - 1998. - 13 июня. - С. 5.

Лухтанов, А. "Человек,бегущий по планете" [Текст] : [вышла в свет кн.зыряновца А.Ташкимбаева о бегуне-марафонце М.Жаланбаеве] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1998. - 18 июля. - С.6.

Лухтанов, А. Шелест поземки по стылой земле [Текст] : рассказ / А. Лухтанов // Алтайский строитель. - 1988. - 5 ноябрь. - С.3. 

Лухтанов, А. Экспедиция Ледебура и его спутников [Текст] : [исследование края и Зырян.р-на нем.учеными] / А. Лухтанов // Заря Востока. - 1998. - 13 нояб. - С.7. 

 

1999

Лухтанов, А. Автор "Жизни животных" в Казахстане [Текст] : [нем.путешественник А.Брем в Вост.Казахстане] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 17 апр. - С. 4.

Лухтанов, А. Александр Гумбольдт [Текст] : [об исследователе края А.Гумбольдте] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 23 февр. - С.2. 

Лухтанов, А. Братья Троновы - покорители Белухи [Текст] : [ВКО] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 5 июня. - С.2.

Лухтанов, А. Григорий Щуровский - геолог и путешественник [Текст] : [в Вост.Казахстане] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 27 марта. - С.3.

Лухтанов, А. Зыряновская плутония [Текст] : [об археологических находках на территории Зыряновского карьера] / А. Лухтанов // Заря Востока. - 1999. - 5 нояб. - С.3. 

Лухтанов, А. Первооткрыватель Катунских столбов [Текст] : [об исследователе Алтая Ф.Геблере] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 27 февр. - С. 4.

Лухтанов, А. Первопроходцы Прииртышья [Текст] : [очерк истории освоения Прииртышья 13-18 в.в.] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 13 февр. - С.3. 

Лухтанов, А. Пржевальский в Зайсане [Текст] : [путешествие русского ученого по ВКО] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 24 апр. - С.3. 

Лухтанов, А. Путешествие в "Зюнгарию" [Текст] : [русский путешественник Г.С.Карелин в Вост.Казахстане] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 13 марта. - С.2.

Лухтанов, А. Путешествие горного инженера Григория Спасского [Текст] : [об исследователе края Г.И.Спасском] / Лухтанов А. // Рудный Алтай. - 1999. - 18 февр. - С.4. 

Лухтанов, А. Свидетель истории Зыряновска [Текст] : [о Зыряновском руднике] / А. Лухтанов // Заря Востока. - 1999. - 29 окт. - С. 4. 

Лухтанов, А. Семенов Тян-Шанский - путешественник,государственный деятель,ученый...романтик [Текст] : [исследователь края] / Лухтанов А. // Рудный Алтай. - 1999. - 3 апр. - С.2. 

Лухтанов, А. Сказание о Бухтарминском Робин Гуде [Текст] : [история с.Селезневка Зырян.р-на] / Лухтанов А. // Заря Востока. - 1999. - 2 июня. - С. 2.

Лухтанов, А. Флора и ледники Алтая [Текст] : [русский ученый-путешественник В.В.Сапожников на Рудном Алтае] / Лухтанов А. // Рудный Алтай. - 1999. - 1 мая.- С.3.

Лухтанов, А. Чихачев у пределов Алтая [Текст] : [об исследователе края П.А.Чихачеве] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 20 марта.- С.3.

Лухтанов, А. Экспедиция Ледебура [Текст] : [об исследователе края К.Ледебуре] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 20 февр. - С.3. 

Лухтанов, А. Экспедиция Палласа [Текст] : [исследование Прииртышья П.-С. Палласом] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 16 февр. - С. 2.

 

2000-2002

Лухтанов, А. Паганель из Усть-Бухтарминска [Текст] : [о путешествии австрийского энтомолога А.Киндермана по Восточному Казахстану] / Лухтанов А. // Заря Востока. - 2000. - 9 авг. - С.3.

Лухтанов, А. Лесное фотоателье [Текст] : [Из истории города Зыряновска. Автобиографические заметки] / Лухтанов А. // Семь дней. - 2000. - 29 авг. - С. 3,10,17, 24 ; Семь дней. - 2000.- 1,7, 8, 22 дек. - С. 5; 2001.- 5янв.- С.5 ; Семь дней. - 2001. - 19, 26 янв. - С. 5 ;  Семь дней. - 2001.- 6, 13, 27 апр. - С. 5 ; Семь дней. - 2001.- 13 июля. - С. 5; 20 июля.- С.5.

Лухтанов, А. Бухтарминское Беловодье [Текст] : [Бухтарминский край имеет очень интересную, и не такую уж далекую историю] / А. Лухтанов // Семь дней. - 2002. - 1 февр. - С. 4.

Лухтанов, А. Зыряновск: век за веком [Текст] : [Зыряновское месторождение в 1791 г. открыл слесарный ученик Герасим Зырянов. Образцы зыряновских руд есть в хранящейся до сих пор коллекции Веймарского музея Гете, в музее Сант-Петербургского горного института, в музеях Москвы] / А. Лухтанов // Семь дней. - 2002. - 5 апр.- С.3.

Лухтанов, А. Исследователи казахстанского Алтая [Текст] : [история нашего края дошла до нас благодаря большой заслуге наших исследователей] / А. Лухтанов // Семь дней. - 2002. - 14 июня. - С. 8; 21июня.- С.8.

Лухтанов, А. Исследователи казахстанского Алтая [Текст] : [история нашего края дошла до нас благодаря большой заслуге наших исследователей] / А. Лухтанов // Семь дней. - 2002. - 5 июля. - С. 8; 12 июля.- С.8.

Лухтанов, А. Исследователи казахстанского Алтая [Текст] : [история нашего края дошла до нас благодаря большой заслуге наших исследователей] / А. Лухтанов // Семь дней. - 2002. - 9 авг. - С. 10.  

 

2003 - 2005

Лухтанов, А. Письмо из Зыряновска, написанное в 1792 году [Текст] / А. Лухтанов // Заря Востока. - 2003. - 22 нояб. - С.7.

Лухтанов, А. Река истории. Судьбы народов [Текст] / А. Лухтанов // Семь дней. - 2003. - 18, 25 апр. - С. 8.

Лухтанов, А. Альфред Брем спускался в Зыряновскую шахту [Текст] / А . Лухтанов // Заря Востока. - 2004. - 5 янв. - С. 4-5

Лухтанов, А. В гостях у Семипалатинского губернатора [Текст] / А. Лухтанов // Семь дней. - 2004. - 29 окт. - С. 8.

Лухтанов, А. Именитые гости Зыряновска [Текст] : страницы истории / А. Лухтанов // Заря Востока. - 2004. - 10 апр. - С. 8.

Лухтанов, А. Расстрельное дело кулака Колодкина [Текст] / А. Лухтанов // Семь дней. - 2004. - 10 авг. - С. 10.

Лухтанов, А. В захолустном Усть-Каменогорске издавался первый в Советском Союзе охотничий журнал [Текст] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 2005. - 8 февр. - С. 4.

Лухтанов, А. Зыряновск и Крымская война 1854 года [Текст] / А. Лухтанов // Заря Востока. - 2006. - 12 авг. - С. 8.

Лухтанов, А. Зыряновская горно-заводская волость [Текст] / Лухтанов А. // Заря Востока. - 2005. - 1 окт. - С. 8.

Лухтанов, А. Зыряновское "интеллегентное" общество ХIХ века [Текст] / А. Лухтанов // Деловой Усть-Каменогорск һttp://www.aaa.kz. - 2007. - №9. - С. 31-33.

Лухтанов, А. Сокровища и тайны Рудного Алтая [Текст] : новое в истории открытия Зыряновского месторождения / Лухтанов А. // Нива. - 2005. - №6. - С. 132-153.

Лухтанов, А. Уникум природы - Хатун-Карагайский бор [Текст] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 2005. - 12 апр. - С. 4.

Лухтанов, А. Хан-Алтай [Текст] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 2005. - 25 янв. - С. 4.

 

2007 - 2008

Лухтанов ,А. Первая ГЭС построена в Зыряновске [Текст] / А. Лухтанов // Деловой Усть-Каменогорск һttp://www.aaa.kz. - 2007. - №7. - С. 30-31.

Лухтанов, А. Во глубине сибирских руд [Текст] : выдающийся минералог Н. И. Кокшаров родился в Усть-Каменогорске / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 2008. - 6 мая. - С. 8.

Лухтанов, А. "Да здравствует власть рабочих и крестьян, долой коммунистов и коммунию!" [Текст] : (к истории крестьянских восстаний 1920-1930 гг. в ВК) / А. Лухтанов // Луч. - 2008. - 21, 31 марта. - С. 6.

Лухтанов, А. Маркаколь [Текст] / А. Лухтанов // Деловой Усть-Каменогорск һttp://www.aaa.kz. - 2008. - №2. - С. 33.

Лухтанов, А. П. К. Фролов - выдающийся организатор горного производства на Алтае [Текст] / А. Лухтанов // Деловой Усть-Каменогорск һttp://www.aaa.kz. - 2008. - №1. - С. 30-31.

 

2011-2013

Лухтанов А. Легенда и краса Тянь-Шанских гор [Текст] /А. Лухтанов // Nomad-Kazakhstan. - 2011. - №4-5. - С. 121-128.

Лухтанов, А. Последняя сказка Бартогая [Текст] /А. Лухтанов // Nomad-Kazakhstan. - 2011. - №4-5. - С. 103-110.

Лухтанов, А. Укрощение Тургусуна [Текст] : Уникальный памятник истории и техники забыт и заброшен / А. Лухтанов // Аргументы и факты. Казахстан . - 2011. - 12-18 октября. - С.7.

Лухтанов, А. Потерянная жемчужина Алатау [Текст] / А. Лухтанов // Аргументы и факты. Казахстан . - 2012. - 8-14 августа. - С.19.

Лухтанов, А. Порхающие цветы [Текст] / А. Лухтанов // Nomad-Kazakhstan . - 2012. - № 4. - С.76-85.

Лухтанов, А. Тайны Бухтарминского водохранилища [Текст] / А. Лухтанов // Nomad-Kazakhstan. - 2012. - №5. - С. 54-60.

Лухтанов, А. Г. Тайны на дне [Текст] / А. Г. Лухтанов // 7 дней. - 2013. - 29 августа. - С. 7.

 

А. Г. Лухтановтың өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер

Литература о жизни и творчестве Лухтанова А. Г.

 

Шығыс Қазақстан Облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. – Лухтанов Александр Григорьевич. - Б. 505.

 

1984 - 2004

Пяткова, В. Любитель и знаток природы [Текст] / В. Пяткова // Заря Востока. - 1984. - 5 мая. - С.3. 

Богатырев, Ф. Тайны "Лесной пристани" [Текст] / Ф. Богатырев // Рудный Алтай. - 1985. - 18 окт. - С.2.  

Лик Земли [Текст] : рассказы о природе / сост. Т.Л. Фроловская. - Алма-Ата : Жалын, 1986. - 384 с. -  Лухтанов А. Г. (о нем).

Марьин, Г. Бабочки Лухтанова [Текст] : [о А. Лухтанове] / Г. Марьин // Рудный Алтай. - 1996. - 20 января.- С. 3.

 

2004-2006

Тарлыкова, О. "Душой прикипел я к алтайской тайге..." [Текст] : [о А. Лухтанове] / О. Тарлыкова // Книголюб. - 2004. - №12. - С. 44-45.

Яковлева, Н. Чудак из страны Зырянии [Текст] : [о А. Лухтанове] / Н. Яковлева // Заря Востока. - 2004. - 30 дек. - С. 11.

Тарлыкова, О. «Душой прикипел я к Алтайской тайге...» [Текст] : [о А. Лухтанове] /О. Тарлыкова // Деловой Усть-Каменогорск.- 2005. - N 9. - С. 36-37.

Яковлева, Н. Чудак из страны Зырянии [Текст] : [о А. Лухтанове] / Н. Яковлева // Рудный Алтай. - 2005. - 9 апрель. - С. 8.

Мацкевич, Э. Красный сайгак [Текст] : литературные эссе, рассказы и повести / Э. Мацкевич - Алматы: КАЗакпарат, 2006. - 244 с. - Лухтанов А. (о нем)  

Тарлыкова, О. «А за строкой мне видится судьба...» [Текст] : [о А. Лухтанове] / О. Тарлыкова - Усть-Каменогорск: Медиа-Альянс, 2006.- 300 с.: фото

 

2010-2015

Аксенова, Л. Писатель-краевед, натуралист полон творческих планов [Текст] : [писателю-натуралисту из Зыряновска А. Г. Лухтанову - 75 лет] / Л. Аксенова // Заря Востока. - 2010. - 4 февр. - С. 3.

Аксенова, Л. Певец земли [Текст] : [о писателе-натуралисте А. Лухтанове] / Л. Аксенова // Рудный Алтай. - 2010. - 29 янв. - С. 8.

Тарлыкова, О. Родом из детства [Текст] // Казахстанская правда. - 2011. - 31 мая. - С.12. - О творчестве известного казахстанского писателя-натуралиста, алтайского краеведа А. Г. Лухтанова.

Карчевская, Е. Романтик, путешественник, патриот природы [Текст] : [о А. Лухтанове] / Е. Карчевская // Свобода слова. - 2013. - 18апреля. - С. 24.

Гончарова , Галина. Александр Лухтанов, фотограф и натуралист [Текст]: [о А. Лухтанове] / Г. Гончарова // 7 дней. - 2014. - 15 мая. - С. 9.

Шашкова Л. Путешественник за птицами [Текст] : [о А. Лухтанове] / Л. Шашкова // Казахстанская правда. - 2015. - 17 февраля. - С. 15.

 

А. Г. Лухтановтың жеке шығармалары туралы әдебиеттер

Литература об отдельных произведениях А. Г. Лухтанова

 

 

«Легенда о Черном Альпинисте» (2007)

 

Алтаев, М. В стране мальчишеской романтики [Текст] : [о книге А. Лухтанова «Легенда о Черном Альпинисте»] / М. Алтаев // Заря Востока.- 1998.-17 апреля. - С. 2.

Ташкимбаев, А. Лухтанов А. «Легенда о Черном Альпинисте" [Текст]: [об одноименной книге А. Лухтанова и А. Марьяшева] / А.Ташкимбаев, А.Лухтанов // Рудный Алтай.- 1998.-10 марта. - С.2.

 

"Город Верный и Семиреченская область" (2011)

 

Бейсенова, А. История Верного и Семиречья от "А" до "Я" [Текст] / А. Бейсенова // Деловой Казахстан. - 2012. - 10 февраля (№ 5). - С. 11. -
Об энциклопедии Александра Лухтанова "Город Верный и Семиреченская область".

Город Верный и Семиреченская область [Текст]  // Nomad-Kazakhstan.- 2011. - № 4/5. - С.14. – О новом энциклопедическом издании "Город Верный и Семиреченская область" известного краеведа А.Г.Лухтанова.