Ақын жазушылар
Жанғалиев Т.
- Жаңартылды 25.09.2024 16:38
Жанғалиев Төлеген (1950 ж.) - ақын, журналист, қоғам қайраткері, Қазақстан Жазушылар Одағының мүшесі, Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі.
1950 жылы 27 қаңтарда Шығыс Қазақстан облысы, Абай ауданы, Қарауыл ауылында дүниеге келген. Семей педагогикалық институтын (1973, Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті), Алматы жоғары партия мектебін аяқтайды. 1982-1999 жж. – Абай аудандық партия комитетінің идеология бөлімінің хатшысы, аудан әкімінің мәдениет ісі жөніндегі орынбасары болған.
1999 ж. Төлеген Жанғалиев Қарауыл ауылында «Ақсұңқар» гимназия жанынан поэтикалық сынып ашады. 2002 жылы аталған сыныпқа көрнекті ақын, драматург, жазушы, композитор Мерғали Ыбыраев есімі беріледі.
Т. Жанғалиевтің өлеңдер циклі "Қарлығаш" (1978), " Сәт сапар" (1980), "Тоғыз перне" (1981) поэтикалық жинақтарына енген. "Шыңғыстау шындығы" (1992), «Оңалған ойдың сәулесі» (1996), «Жүрегім сөйлеп тұрғанда» (1982), «Атом мен ақын» (1999), «Біз жұмаққа бармаймыз» (1988), «Баба жайлы балладалар» (2001), «Тілсіздің тілі» (2003) жыр жинақтары мен «Матаев» эссесінің (2008) авторы.
Республикалық «Абай» журналы, «Егемен Қазақстан», «Семей таңы» және «Ертіс өңірі» газеттерінде туындылары жарық көреді.
Қазақстан Жазушылар Одағының мүшесі, Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі, «Шығыс Шұғыласы» республикалық ақындар сайысы мен Республикадағы жалпы білім беретін оқу орындары оқушылары арасында республикалық Абай оқулары сайысының төрешілер алқасы мүшесі,
Абай ауданының Құрметті азаматы.
"Жігер" республикалық жас ақындар фестивалінің (1978), Жамбыл атындағы Халықаралық әдеби сыйлықтың (1996), Шығыс Қазақстан облыс әкімі сыйлығының лауреаты. Шығыс Қазақстан облысы ақындар сайысының бас жүлдесін алған, Ы. Алтынсарин атындағы төсбелгінің иегері. Қазақстан Республикасының Еңбек сіңірген мәдениет қайраткері.
Т. Жанғалиев шығармалары
Произведения Жангалиева Т.
Кітаптар - Книги
Жанғалиев, Т. Тілсіздің тілі [Мәтін] : (өлеңдер жинағы) / Т. Жанғалиев. -Өскемен, 1994. - 85 б.
Жанғалиев, Т. Шыңғыстау шындығы [Мәтін] : (өлеңдер, балладалар, дастандар) / Т. Жанғалиев. - Алматы, 1992. - 128 б.
Жанғалиев, Т. Тілсіздің тілі [Мәтін] : өлеңдер жинағы / Т. Жанғалиев. - Өскемен, 2003. - 85 б.
Жанғалиев, Т. Нұрлы ту [Мәтін] / Т. Жанғалиев. - Семей, 2011. - 302 б.
Мерзімді басылымдар мен жинақтардағы мақалалар
Публикации в периодических изданиях и сборниках
Мақалалар - Статьи
1990 - 1999
Жанғалиев, Т. Абайдың 100 жылдығы қалай өтiп едi? [Мәтін] : [Семей облысы шежiресiне кiрген оқиға] // Семей таңы. - 1990. - 20 қазан.
Жанғалиев, Т. Ұлықбектің Кераты [Мәтін] / Т. Жанғалиев // Абай. - № 7. - Алматы : Дәуір, 1993. - Б. 63-66.
Жанғалиев, Т. «Баба» деп қойдым атыңды [Мәтін] / Т. Жанғалиев // Семей таңы. -1998. - 15 қазан.
Жанғалиев, Т. «Аңдар мен адамдар» атты кітаптан [Мәтін] / Т. Жанғалиев // Сарыарқа. - 1998. - 22 сәуір.
Жанғалиев, Т. Ақын рухымен сырласу. Көр қазушыға күбір [Мәтін] : (жыр дәптерінен) / Т. Жанғалиев // Семей таңы. - 1999. - 28 қазан.
Жанғалиев, Т. "Жоғалған өзен" жанашырлық тапты [Мәтін] : [жуық арада жарық көрген семейлік ақын, жазушы, драматург М. Ибраевтың екі томдық романы жайында] / Т. Жанғалиев // Семей таңы. - 1999. - 8 қыркүйек. - Б. 11.
2000 - 2009
Жанғалиев, Т. Ақындар жүр Ертістің жағасында... [Мәтін] / Т. Жанғалиев // Арна. - 2000. - 12 мамыр.
Жанғалиев, Т. Елі сыйлаған Ерекең [Мәтін] : [Абай ауданындағы Қараауыл гимназиясының директоры Ерлан Молдағалиұлы Имаханов туралы] / Т. Жанғалиев // Семей таңы. - 2002. - №3. - Б. 3.
Жанғалиев, Т. Жақсы дәстүр жалғаса береді [Мәтін] / Т. Жанғалиев // Педагогический мир. - 2002. - қаңтар. - Б. 8.
Жанғалиев, Т. Меценат Медғат [Мәтін] / Т. Жанғалиев // Семей таңы. - 2009. - 28 мамыр. - Б. 9.
Жанғалиев, Т. Менің мұғалімім [Мәтін] : [Кәмен Оразалин туралы] / Т. Жанғалиев // Ертіс өңірі. - 2009. - 18 наурыз. - Б. 12.
Жанғалиев, Т. Қайран менің қайраулы қызыл тілім... [Мәтін] / Т. Жанғалиев // Ертіс өңірі. - 2009. - 22 сәуір. - Б. 11.
Жанғалиев, Т. Меллат [Мәтін] / Т. Жанғалиев // Ертіс өңірі. - 2009. - 13 мамыр. - Б. 10.
2010 - ...
Жанғалиев, Т. Апыр-ай, алпыс деген мына жас па? [Мәтін] / Т. Жанғалиев // Ертіс өңірі. - 2010. - 3 ақпан. - Б. 18.
Жанғалиев, Т. Шәкiрдей эпик ақын жоқ қазiр[Мәтін] / Т. Жанғалиев, әңг. Ж. Жұмакүлбай // Алаш айнасы. - 2011. - 14 қыркүйек. – Б. 7. - Композитор, эпик ақын Ш.Әбенұлы туралы сұхбат.
Жанғалиев, Т. Елбасыға бата берген абыз ақынның ақиқаты әлі айтылған жоқ [Мәтін] : [ақын Шәкір Әбеновтың туғанына 110 жыл толуына орай.] / Т. Жанғалиев // Ертіс өңірі. - 2011. - 21 қыркүйек. - Б. 12.
Жанғалиев, Т. Шәкiр ақын мен Әзағаң [Мәтін] / Т. Жанғалиев // Егемен Қазақстан. - 2012. - 21 наурыз. – Б. 6. - Ақын Ш. Әбенов пен Ә. Нұршайықов туралы естелiк.
Жанғалиев, Т. Абай елiнiң әкiмi [Мәтін] / Т. Жанғалиев // Алаш айнасы.- 2013. - 11 қыркүйек. – Б. 5.
Жанғалиев, Т. Абайды тану - Алланы тану [Мәтін] / Т. Жанғалиев // Абай. - 2014. - № 2. - Б. 3-5
Жанғалиев, Т. Келiстi азаматтың кеңiстiгi. Халық қалаулысы [Мәтін] : эссе / Т. Жанғалиев // Мәслихат = Маслихат. - 2015. - № 1/2. – Б. 55-61.
Жанғалиев, Т. Шәкір ақынның батасы [Мәтін] : [халық ақыны Ш. Әбеновтың туғанына 115 жыл] / Т. Жанғалиев // Дидар. - 2016. - 6 мамыр. - Б. 21.
Өлеңдер - Стихи
1968 - 1985
Жанғалиев, Т. Ленин [Мәтін] : өлең / Т. Жанғалиев // Қазақстан әйелдерi. - 1968. - № 10. – Б. 7.
Жанғалиев, Т. Гүлдер [Мәтін] : өлең / Т. Жанғалиев // Қазақстан әйелдерi. - 1971. - № 7. – Б. 23.
Жанғалиев, Т. Алдымнан Алатау боп көрнедi [Мәтін] : өлең / Т. Жанғалиев // Семей таңы. - 1977. - 24 қараша.
Жанғалиев, Т. Ақынмен тiлдесу [Мәтін] : өлең // Семей таңы. - 1985. - 10 тамыз.
1995 - 1999
Жанғалиев, Т. Абаймен сырласу: "Жамантайдың баласы Көжек деген"...; "Қайран сөзiм қор болды-ау"...; "Болыс болдым мiнеки"...; "Күңгiрт көңiлiм сырласар"...; "Көптiң аузын күзетсең "...; "Сап" [Мәтін] : өлеңдер / Т. Жанғалиев // Жұлдыз. - 1995. - № 5-6. – Б. 26-30.
Жанғалиев, Т. Оңалған ойдың сәулесi заң және билiк тақырыбы [Мәтін] : өлеңдер / Т. Жанғалиев // Абай. - 1996. - № 2. – Б. 93-94.
Жанғалиев, Т. Біз жұмаққа бармаймыз-ау, бармаймыз [Мәтін] : (толғау) / Т. Жанғалиев // Семей таңы. - 1997. - 5 сәуір.
Жанғалиев, Т. "Ойлы адамға қызық жоқ": Байлық та берме, бақ берме; Қасапханадағы сәйгүлiк; Қысым келсе; Соқыр [Мәтін] : өлеңдер / Т. Жанғалиев // Қазақ әдебиетi. - 1997. - 25 қараша. – Б. 10-11.
Жанғалиев, Т. Өмірмен өңдес өлеңдер [Мәтін] : [жерлес ақын М. Оспановтың "Сандықтас" атты кітабы жайында] / Т. Жанғалиев // Семей таңы. - 1997. - 1 қараша. - Б. 8.
Жанғалиев, Т. "Баба" деп қойдым атыңды [Мәтін] : [жыр дәптерден] / Т. Жанғалиев // Семей таңы. - 1998. - 22 қазан. - Б. 9.
Жанғалиев, Т. Үшінші нәубет. Атом мен ақын [Мәтін] : (өлеңдер) / Т. Жанғалиев // Семей таңы. -1999. - 15 шілде.
Жанғалиев, Т. Ағаға ақталу; Мерғали; Еліме [Мәтін]: жаңа жырлар / Т. Жанғалиев // Семей таңы. - 1999. - № 20-26 мамыр. - Б. 3.
Жанғалиев, Т. Астағфирулла [Мәтін] : [баллада. Ақын өмірінен мағлұмат бар] / Т. Жанғалиев // Дидар. - 1999. - 9 қараша. - Б. 4.
Жанғалиев, Т. Атом мен ақын [Мәтін] : [Семей полигоны жайлы өлең] / Т. Жанғалиев // Семей таңы. - 1999. - 21 шілде. - Б. 11.
Жанғалиев, Т. Жел мінез. Қалтақбасқа хат [Мәтін] : өлеңдер / Т. Жанғалиев // Дидар. - 1999. - 2 наурыз. - Б. 4.
Жанғалиев, Т. Күдік. Біз. Ағайынға арыз [Мәтін] : [өлеңдер] / Т. Жанғалиев // Семей таңы. - 1999. - 17 қараша. - Б. 9.
2000 - 2009
Жанғалиев, Т. Баба жайлы баллада [Мәтін] : [Ақын Ш.Әбеновке арналады] / Т. Жанғалиев // Абай. - 2000. - № 4. – Б. 71-73.
Жанғалиев, Т. Шәкір-баба жайлы балладалар [Мәтін] : [баллада] / Т. Жанғалиев // Семей таңы. - 2000. – 21 шілде. - Б. 9.
Жанғалиев, Т. Семейлiктер сертi [Мәтін] : өлең / Т. Жанғалиев // Егемен Қазақстан. - 2002. - 26 сәуiр. – Б. 1.
Жанғалиев, Т. Жанталас [Мәтiн] : өлең / Т. Жанғалиев // Семей таңы. - 2006. - 7 қыркүйек. – Б. 12.
Жанғалиев, Т. Көктем сайын күркiреп қозғаламын: Қала ақыны мен дала ақыны; Шам [Мәтін] : өлеңдер / Т. Жанғалиев // Семей таңы. - 2006. - 11 мамыр. – Б. 12.
Жанғалиев, Т. Меценат Медғат [Мәтін] : лирикалық дастан / Т. Жанғалиев // Семей таңы. - 2009. - 28 мамыр. – Б. 9.
Жанғалиев, Т. Менің мұғалімім [Мәтін] : [жазушы К. Оразалин туралы] / Т. Жанғалиев // Ертіс өңірі. - 2009. - 18 наурыз. - Б. 12.
2011 - ...
Жанғалиев, Т. Нұрлы ту [Мәтін] : өлең / Т. Жанғалиев // Семей таңы. - 2011. - 5 сәуiр. – Б. 1.
Жанғалиев, Т. Жұмбақ жолаушы [Мәтін] : ақын, сазгер, драматург марқұм Мерғали Ибрашев туралы / Т. Жанғалиев // Егемен Қазақстан. - 2012. - 13 маусым. – Б. 5.
Жанғалиев, Т. Толғауы тоқсан - Астанам [Мәтін]: "Байтақ елім - бақытым" деген атпен 1 желтоқсан - Тұңғыш Президент күні құрметіне арналған жыр доасында бірінші бәйге алған өлең / Т. Жанғалиев // Егемен Қазақстан. - 2012. - 1 желтоқсан. - Б. 19.
Жанғалиев, Т. Толғауы тоқсан – Астанам [Мәтін] : өлең / Т. Жанғалиев // Жұлдыз. - 2012. - № 12. – Б. 4-5.
Жанғалиев, Т. Жұмбақ жолаушы [Мәтін] : поэма / Т. Жанғалиев // Ыбыраев, М. Шығармалары. - Астана : Фолиант, 2013-... . - 312 б. - (Алтай-Ертіс кітапханасы).
Т. 1 : Жұмбақ жолаушы : өлеңдер мен толғаулар, поэмалар, пьесалар. - Б. 189-202.
Жанғалиев, Т. Ең қиынға жұмсайтын Жуковындай [Мәтін] / Т. Жанғалиев // Бердібектің берекелі белестері. - Алматы : Қаламгер, 2013. - Б. 203-205.
Жанғалиев, Т. Маңдайға жазбағанның бәрi жалған... [Мәтін] : өлең / Т. Жанғалиев // Педагогика және оқушы психологиясы. - 2013. - № 4. – Б. 31-32.
Жанғалиев, Т. Сыр : Қарқуар ; Қасапханадағы сәйгүлiк ; Тәубе ; Қала ақыны мен дала ақыны ; Күлкiңдi, қалқам, сыйлай сал ! [Мәтін] : өлеңдер / Т. Жанғалиев // Егемен Қазақстан. - 2013. - 28 наурыз. – Б. 5.
Жанғалиев, Т. Тойға – толғау [Мәтін] : өлең / Т. Жанғалиев // Семей таңы. - 2014. - 2 желтоқсан. – Б. 1.
Жанғалиев, Т. Абайды тану - алланы тану [Мәтін] / Т. Жанғалиев // Абай. - № 2. - Семей : PRІNTMASTER, 2014. - Б. 93-95 б.
Жанғалиев, Т. Мұқым Алаш жұртының мұрасындай...: Мұқағалидiң бәкiсi ; "Пленник шал" [Мәтін] : өлеңдер / Т. Жанғалиев // Қазақ әдебиетi. - 2015. - 25 қыркүйек. - 1 қазан. – Б. 8.
Эссе
Жанғалиев, Т. Келбет кеңiстiгi [Мәтін] : эссе / Т. Жанғалиев // Семей таңы. - 2014. - 30 қыркүйек. – Б. 6.
Очерк
Жанғалиев, Т. Капитан Ақыбаев [Мәтін] : очерк / Т. Жанғалиев // Семей таңы. - 2015. - 27 қазан. - Б. 6.
Т. Жанғалиев туралы әдебиет
Литература о Жанагалиеве Т.
Кітаптар - Книги
Семей өңірінің ақын-жазушылары [Мәтін] : био-библиографиялық көрсеткіш / Абай атындағы әмбебап ғылыми кітапхана. - Семей : Талант, 2005. - Жанғалиев Төлеген: б. 32-33.
Қазақстан жазушылары [Мәтін] : анықтамалық / құраст. С. Қамшыгер; Қ. Жұмашева. - Алматы : Ан Арыс, 2009. – Жанғалиев Төлеген: б. 159.
Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - 848 б. – Жанғалиев Төлеген: б. 140.
***
Гайнуллина, Ф.А. Литература Семипалатинского Прииртышья [Текст] : учебное пособие / Ф. А. Гайнуллина. - Семипалатинск, 2002. - Жангалиев Толеген:с. 136.
Литература Казахстана [Текст] : энциклопедический справочник. - Алматы: Аруна, 2010. - Жангалиев Толеген:с. 183.
Мақалалар - Статьи
Оспанов, Т. Талғампаз ақын [Мәтін] : («Шыңғыстау шындығы» Жанғалиев Төлегеннің кітабы туралы) / Т. Оспанов // Семей таңы. - 1992. - 25 тамыз.
Жүніс, Қ. Ақынның жыр кеші [Мәтін] : [ақиық ақын Жазушылар одағының мүшесі Т. Жанғалиевтің шығармашылық кешінен] / Қ. Жүніс // Дидар. - 1999. - 4 желтоқсан. - Б. 4.
Қабиденұлы, М. Өмірі өлеңмен өрнектелген [Мәтін] : [ақын Т. Жанғалиев - 50 жаста] / М. Қабиденұлы // Семей таңы. - 1999. - 18 қараша. - Б. 9.
Мұқанова, Г. Ақындық пен әкімдіктің жүгін қатар арқалаған [Мәтін] : [ақын, Абай ауданы әкімінің орынбасары Т. Жанғалиевпен өткен кездесу кешінен] / Г. Мұқанова // Семей таңы. - 1999. - 17 наурыз. - Б. 2.
Серікқалиұлы, 3. Төлеген Жанғалиев - 50 жаста [Мәтін] / З. Серікқалиұлы // Семей таңы. - 1999. - 1 қараша.
Қаңтарбаев, Ә. Бабаларынан бата алған ақын [Мәтін] : [Төлеген Жанғалиевтің "Баба жайлы балладалар" атты жыр жинағы туралы] / Ә. Қаңтарбаев // Дидар. - 2001. - 19 маусым. - Б. 4.
Қасымжанұлы, С. Жас жүрек жайып саусағым [Мәтін] : немесе абайлық жас ақындардың "Алқызыл желкені" / С. Қасымжанұлы // Ертіс өңірі. - 2004. - 12 ақпан. - Б. 17. - Жанғалиев Төлеген туралы.
Бәшей, К. "Ойланшы сыртын қойып, сөздің ішін..." [Мәтін] : [Жанғалиев Төлеген туралы] / Бәшей К. // Ертіс өңірі. - 2005. - 20 қазан. - Б. 5.
Сарсембайқызы, Ғ. Күн түспеген көңілден күнгей көшер [Мәтін] : [Жанғалиев Төлеген туралы] / Ғ. Сарсембайқызы // Дидар. - 2006. - 29 сәуір. - Б. 6.
Махметов, С. Ақын [Мәтін] : [Жанғалиев Төлеген туралы] / С. Махметов // Ертіс өңірі. - 2010. - 27 қаңтар. - Б. 12.
Мұратбекқызы, А. Ақынмен кездесу [Мәтін] : [Жанғалиев Төлеген туралы] / А. Мұратбекқызы // Ертіс өңірі. - 2010. - 13 қаңтар. – Б. 2.
Рахметова, Ж. Ақындар елінде [Мәтін] : [Жанғалиев Төлеген туралы] / Ж. Рахметова // Қазақ тілі мен әдебиеті. - 2013. - № 7. - Б. 88-92.
Сейсенұлы, Д. Ауылдағы ақындық мектеп [Мәтін] : [Жанғалиев Төлеген туралы] / Д. Сейсенұлы // Егемен Қазақстан. - 2013. - 12 қаңтар. - Б. 6.
Мәкенова, Б. Төлеген ақынның жыр кеші өтті [Мәтін] : [ақын Т. Жанғалиевтің жыр кеші өтті] / Б. Мәкенова // Дидар. - 2015. - 13 наурыз. - Б. 20.
"Алпыс бестің асуы" - ақын жыры асылы ! [Мәтін] : [Жанғалиев Төлеген туралы] // Абай елі. - 2015. - 25-31 қаңтар. - Б. 5 .
Жанкелдин Т.
- Жаңартылды 16.06.2017 16:33
Жанкелдин Тоқтағали (1916-1973) – жазушы, ғалым, Ұлы Отан соғысында қатысқан.
1916 ж. 25 қарашада Семей облысы (қазір Шығыс Қазақстан Облысы) Аягөз ауданы Айғыз ауылында дүниеге келген. Балалық шағынан білім алуға ұмтылған. 1938 жылы Тоқтағали еліміздің сол кездегі астанасы Алматы қаласына келіп, Абай атындағы педагогикалық институтына келіп түседі. Оны бітірген соң біраз жыл мұғалім болып қызмет етеді. Совет армиясы қатарына шақырылады. Кенет басталған Ұлы Отан соғысында Тоқтағали алғашқы күннен бастап – ақ майданның алғы шебінде болады. Орталық майданда артиллерия батареясының командирі, одан кейін партизан бригадасы комиссарының орынбасары және Белоруссия ЛКСМ Борисов астыртын қалалық комитетінің мүшесі ретінде аса қауіпті, ерекше күрделі, сан-сала қызмет жүргізеді. Қан майданның өзінде партизан сонарында шеру тартады. Ұзақ жылдарға созылған ұрыстан кейін, 1944 жылы Минск облысы жаудан тазартылып, Тоқтағали Қазақстан ЛКСМ Орталық комитетінің қарамағына жіберіледі. Жылдан астам уақыт комсомол қызметін атқарған Тоқтағали КПСС Орталық комитеті жанындағы Жоғарғы партия мектебіне түсіп, оны бітірген соң әртүрлі жауапты қызметте болды, ұстаздық етеді.
1954 жылы Қоғамдық ғылымдар Академиясын аяқтап, Мәскеуде философиядан диссертация қорғайды. Партия басқармасында бөлім меңгерушісі, кейін Институт директоры қызметтерін абыроймен атқарды.
1957 жылы Т. Жанкелдин Қазақстан КП Орталық Комитетінің ғылым, жоғарғы оқу орындары және мектептер бөлімі меңгерушісінің орынбасары болып қызмет атқарады. 1961 жылдан бастап Қазақстан КПСС Орталық Комитеті жанындағы партия тарихы институтының директоры, 1964-1968 ж. Орталық партия комитетінің бөлім меңгерушісі, өмірінің соңғы жылдары Қазақ ССР Ғылым Академиясының философия және право институтының директоры болып қызмет істейді. Т. Жанкелдин Қазақ ССР Жоғарғы советінің депутаты болып сайланған. Көп жылғы қажырлы еңбегі бағаланып, ордендермен медальдармен марапатталған.
Т. Жанкелдин «Партизан күнделігі», «Партизан жорықтары», «Сын сағатта», атты кітаптары жарық көрген. Повестер мен әңгімелердің авторы – Белоруссия ормандарында жексұрын жауларға қарсы айтарлықтай әрекет еткен «Дядя Коля» атты партизандық бригаданың бұрынғы саяси қызметкері. Кітап Ұлы Отан соғысы жылдарындағы совет халқының ерлігі мен достығы туралы сыр шертеді.
Т. Жанкелдин 1973 жылы Алматы қаласында қайтыс болды. Бүгінде Қазақстанның Орталық мұражайында Т. Жангелдиннің өміріне арналған стенд бар. Беларусь мұражайында соғысқа белсенді қатысқан партизандар қатарында суреттері тұр. Тоқтағалидың Алматыда өзі тұрған үйінде мемориалдық тақта орнатылған. 2004 жылы Белоруссияның ескерткіш медалі берілді.
2016 жылы 28 сәуірде Ш. Уәлиханов атындағы институт «Қазақстан Ұлы Отан соғысы жылдары» ғылыми жоба аясында «Тоқтағали Жангельдин: мемлекеттік қайраткер, ғалым, майдангер-партизан» атты Халықаралық ғылыми-практикалық конференция өткізді. Онда Т. Жангельдиннің 100-жылдығына орай майдангер туралы деректі фильмнің презентациясы ұсынылды.
Т. Жанкелдин (Жангелдин) шығармалары
Произведения Жангельдина Т.
Кітаптар - Книги
Жанкелдин, Т. Социалистiк еңбектiң тәрбиелiк маңызы [Мәтін] / Т. Жанкелдин. - Алматы : Қазақстан мемлекеттік баспасы, 1960. - 93 б.
Жанкелдин, Т. Партизан күнделiгi [Мәтін] / Т. Жанкелдин. - Алматы : Қаз. мемл. көркем әдеб. баспасы, 1961. - 170 б.
Жанкелдин, Т. Еңбек - коммунистiк тәрбиенiң негiзi [Мәтін] / Т. Жанкелдин. - Алматы : Жазушы, 1962. - 102 б.
Жанкелдин, Т. Сәкен Сейфуллин [Мәтін] : ақынның революциялық,қоғамдық және мемлекеттiк қызметi жайлы / Т. Жанкелдин. - Алматы : Қазақстан, 1966. - 92 б.
Жанкелдин, Т. Партизан жорықтары [Мәтін] : деректі повесть / Т. Жанкелдин. - Алматы : Жазушы, 1967. - 298 б.
Жанкелдин, Т. Жолданбаған хаттар [Мәтін] : майдан дәптерiнен : повесть / Т. Жанкелдин. - Алматы : Жазушы, 1968. - 144 б.
Жанкелдин, Т. Сын сағатында [Мәтін] : повесть / Т. Жанкелдин. - Алматы: Жазушы, 1975. - 92б.
Жанкелдин, Т. Сын сағатында [Мәтін] : повестер мен әңгімелер / Т. Жанкелдин; құраст. Б. Қазыханова; ред. К. Узақбаева; суретші М. Искаков. - Алматы : Жазушы, 1981. - 552 б.
***
Жангельдин, Т. Сакен Сейфуллин [Текст] : революционная и общественно- государственная деятельность поэта / Т. Жанкельдин. - Алма-Ата : Казахстан, 1965. - 92 с.
Жангельдин, Т. Дневник партизана [Текст] / Т. Жангельдин. - Алма-Ата : Жазушы, 1965. - 208 с.
Жангельдин, Т. Партизанские походы [Текст] : записки партизана / Т. Жангельдин ; перевод с казахского Е. Еланчик и Н. Умерова. - Алма-Ата : Жазушы, 1969. - 268 с.
Жангельдин, Т. Диктатура пролетариата и становление социалистических общественных отношений [Текст] / Т. Жангельдин. - Алма-Ата : Наука, 1973. - 439 с.
Жангельдин, Т. Час испытаний [Текст] : записки партизана / Т. Жангельдин; сост. Б. Р. Казыханова. - Алма-Ата : Жазушы, 1984. - 448 с.
Т. Жанкелдиннің (Жангелдин) мерзімді басылымдар мен жинақтардағы мақалалары
Публикации Т. Жангельдина в периодических изданиях и сборниках
Жанкелдин, Т. Жалынды большевик, көрнектi қайраткер [Мәтін] : С. Сейфуллиннiң туғанына 70 жыл толуына / Т. Жанкелдин // Қазақстан коммунисi. - 1964. - № 5. - Б. 50-55.
Жанкелдин, Т. Өнерлi өрге жүзер [Мәтін] : Қазақстан жазушыларының V съезi қарсаңында / Т. Жанкелдин // Жұлдыз. - 1965. - № 8. - Б. 3-8.
Жанкелдин, Т. Творчестволық интеллигенцияның абыройлы борышы [Мәтін] / Т. Жанкелдин // Қазақстан коммунисi. - 1965. - № 6. - Б. 10-14.
Жанкелдин, Т. Революция солдаты [Мәтін] : [С. Сейфулиннiң дүниетанымының қалыптасуы] / Т. Жанкелдин // Қазақстан коммунисi. - 1967. - № 6. - Б. 30-34.
Жанкелдин, Т. Идеология майданының жалынды жауынгерi [Мәтін] : Сәкен Сейфуллиннiң қоғамдық қызметi / Т. Жанкелдин // Қазақстан мектебi. - 1969. - № 7. - Б. 90-95.
Жанкелдин, Т. Лениндiк идея шыңдалған әдебиет [Мәтін] : [Қазақ әдебиетi мен өнерiнiң қалыптасу кезеңiндегi күресте ұлы Лениннiң теорияларының атқарған ролi жайында] / Т. Жанкелдин // Жұлдыз. - 1969. - № 7. - Б. 29-36.
Жангелдин (Жанкелдин), Т. Саяхатшы - сардар - қайраткер [Мәтін] : Әлiби Тоғжанұлы Жангелдин туралы / Т. Жангелдин (Жанкелдин) // Жас өркен-Қостанай. - 2005. - № 5. - Б. 10-12.
Жангелдин (Жанкелдин), Т. Әлiби Тоғжанұлы [Мәтін] : ірi мемлекет қайраткерi Әліби Тоғжанұлы Жангелдин туралы / Т. Жангелдин (Жанкелдин) // Қазақ. - 2006. - 23-30 маусым. - Б. 3.
Жангелдин (Жанкелдин), Т. Әуезовпен кездесу [Мәтін] : автордың жазушы М. О. Әуезов жайлы жазған естелiгiнен / Т. Жангелдин (Жанкелдин) // Қазақ әдебиетi. - 2013. - 7-13 маусым. - Б. 7.
***
Жангельдин, Т. Коммунист, поэт, государственный деятель [Текст] : к 70-летию со дня рождения С. Сейфуллина / Т. Жангельдин // Вопросы Компартии Казахстана.- Выпуск 2. - 1964. - С.140-183.
Т. Жанкелдиннің (Жангелдин) өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер
Литература о жизни и творчестве Т. Жангельдина
Жексенбин, А. Сәкен туралы кiтапша [Мәтін] : Т. Жанкелдиннің шығармасы жайында /А. Жексенбин // Қазақ әдебиетi. - 1965. - 12 қараша.
Мырзахметов, Е. Бағалы еңбек [Мәтін] : Т. Жанкелдиннің шығармашылығы жайында / Е. Мырзахметов // Көкшетау правдасы. - 1966. - 20 наурыз.
Көпжасаров, Х. Ерлiк пен достық [Мәтін] / Х. Көпжасаров // Қазақ әдебиетi. - 1967. - 24 қараша. - Б. 3.
Асылбеков, А. Жорық iзi [Мәтін] / А. Асылбеков // Қазақ әдебиетi. - 1967. - 25 қазан.
Молдағалиев, Ж. Партизан жорықтары [Мәтін] / Ж. Молдағалиев // Социалистік Қазақстан. - 1967. - 8 қыркүйек. - Б. 4.
Жақып, М. Партизандар [Мәтін] : жауынгер партизан Тоқтағали Жангелдин туралы / М. Жақып // Егемен Қазақстан. - 2005. - 5 сәуір. - Б. 3.
Әбжанов, Х. Адам болмысының білгірі [Мәтін] / Х. Әбжанов // Айқын. - 2016. - 26 сәуір. - Б. 4.
Мұхтарханқызы, З. Тоқтағали Жангелдинді білеміз бе? [Мәтін] : [жерлесіміз партизан-жазушы, қоғам қайраткері Т. Жангелдин туралы] / З. Мұхтарханқызы // Ертіс өңірі . - 2016. - 11 мамыр. - Б. 12.
***
Сулейменова, А. Храбрый партизан из бригады «Дяди Коли» [Текст] / А. Сулейменова // Казахстанская правда. - 2016. - 24 июня. - С. 24.
Интернет-сілтемелер
Интернет-ресурсы
Соғыс ардагері : Жангелдин Тоқтағали [Электрондық ресурс] // Massaget.kz : сайт. – Пайдалану орны : http://massaget.kz/arnayyi_jobalar/9_mamyir_2015/32372/ (05.04.2017)
Тоқтағали Жангелдин : мемлекет қайраткері, ғалым, майдангер-жазушы [Электрондық ресурс] // Ш. Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты : сайт. – Пайдалану орны : http://iie.kz/?p=5431 (05.04.2017)
Нарымбек, Ұ. Минскіде «Жеңіс ортақ. Қазақстан-Беларусь» кітабы шықты [Электрондық ресурс] : [Т. Жангелдин туралы бейнежазба] / Ұ. Нарынбек, Г. Омарбекова, Б. Нүсіпбеков // Хабар : сайт. – Пайдалану орны : http://khabar.kz/archive/kz/lemde/item/22914-minskide-zhenis-ortak-kazakstan-belarus-kitaby-shykty (05.04.2017)
Т. Жангелдиннің 100 жылдығына орай ескерткіш монеталар айналымға шығады [Электрондық ресурс] // Атамекен : сайт. – Пайдалану орны : http://abctv.kz/kz/last/13979 (05.04.2017)
Сулейменова, А. Храбрый партизан из бригады "Дяди Коли" [Электронный ресурс] : [о Т. Жангельдине] / А. Сулейменова // Nomad-Кочевник : сайт. – Режим доступа : http://www.nomad.su/?a=15-201606240005 (05.04.2017)
Сулейменова, А. Храбрый партизан из бригады "Дяди Коли" [Электронный ресурс] : [о Т. Жангельдине] / А. Сулейменова // Казахстанская правда : сайт. – Режим доступа : http://www.kazpravda.kz/fresh/view/hrabrii-partizan-iz-brigadi-dyadi-koli/?print=yes (05.04.2017)
Нацбанк выпустил монету в честь 100-летия ученого Токтагали Жангельдина [Электронный ресурс] // Хабар : сайт. – Режим доступа : http://khabar.kz/ru/news/obshchestvo/item/68720-natsbank-vypustil-monetu-v-chest-100-letiya-uchenogo-toktagali-zhangeldina (05.04.2017)
Токтагали Жангельдин: государственный деятель, ученый, фронтовик-партизан[Электронный ресурс] // Институт истории и этнологии им. Ч. Ч. Валиханова : сайт. – Режим доступа : http://iie.kz/?p=5431&lang=ru (05.04.2017)
Документальный фильм о Токтагали Жангельдине презентовали в НАН РК [Электронный ресурс] / Информационно-аналитический портал BNews.kz : сайт. – Режим доступа : http://bnews.kz/ru/news/obshchestvo/dokumentalnii_film_pro_toktagali_zhangeldina_prezentovali_v_nan_rk-2016_04_28-1269109 (05.04.2017)
Жангельдин, Е. Токтагали Жангельдин [Электронный ресурс] / Е. Жангельдин // Белорусский портал в Казахстане : сайт. – Режим доступа : http://www.belarus.kz/kultura/zhankeldin_vov (05.04.2017)
Гранов, В. Воспоминания о Т. Жангельдине [Электронный ресурс] / В. Гранов // Беларускі портал в Казахстане : сайт. - Режим доступа : http://www.belarus.kz/kultura/zhankeldin_vov_uspaminy (05.04.2017)
Жеребнев А. А.
- Жаңартылды 24.02.2022 10:45
Жеребнев Андрей Алексеевич (1967 ж.) – жазушы.
1967 жылы Шығыс Қазақстан облысы Өскемен қаласында дүниеге келген. Опытное поле ауылында орта мектепті бітірген. Отар қаласында әскери қызметін өтегеннен кейін РФ Калининград қаласына барады. Мұнда балық аулау кемесінде теңізші жұмыс істейді. Мерзімді басылымдарда әңгімелерін жариялап тұрған.
«Крутой ченч» (2006) теңіз әңгімелері жинағы, «Пожар Латинского проспекта» (2015) романының авторы.
Ресейдің ұлттық сыйлығы «Жыл жазушысы - 2017» номинациясы бойынша дипломмен марапатталған.
А. А. Жеребневтың шығармалары
Произведения Жеребнева А. А.
Жеребнев, А. А. Крутой ченч [Текст] : сборник рассказов / А. А. Жеребнев ; ред. С. А. Горбунова. - Калининград : ИП Мишуткина И.В., 2006. - 99 с.
Жеребнев, А. А. Пожар Латинского проспекта [Текст] : рыцарский роман на производственную тему в двух с лишним частях : [16+] / Андрей Жеребнев. - Калининград : Аксиос, 2015.
Ч. 1. - 2015. - 122 с.
Ч. 2. - 2015. - 122 с.
Ч. 3. - 2015. - 110 с.
Интернет-сілтемелер
Интернет-ссылки
Жеребнев Андрей [Электронный ресурс] : [рассказы] / А. Жеребнев // lit-era.com : сайт. – Режим доступа : https://lit-era.com/andrei-zherebnev-u281891/stories (06.12.2017)
Жеребнев Андрей [Электронный ресурс] : [рассказы] / А. Жеребнев // ruizdat.ru : сайт. – Режим доступа : https://ruizdat.ru/alist.php?aid=2619 (06.12.2017)
Жәкенов З.
- Жаңартылды 16.06.2025 08:57
Жәкенов Заманбек (1930 - 1996) – жазушы.
Заманбек Жәкенов 1930 жылы 4 қыркүйекте Шығыс Қазақстан облысы Тарбағатай ауданында туған.
1932 жылы ата –анасы Шығыс Түркістан өлкесіндегі Дөрбілжің ауданындағы Ақтас дейтін жерге қоныс аударған.
1947 жылы орта мектепті тәмамдаған соң Құлжа қаласындағы офицерлер дайындайтын әскери мектепте оқыған.
1954 жылы Үрімшіден жоғары партия мектебін бітірген.
1955 жылы Қазақстанға қайтып оралған соң 1955-1963 жылдары жұмысшы, кітапхана меңгерушісі болып еңбек етті.
1963-1968 жылдары Алматы облысының Жамбыл ауданындағы «Екпінді еңбек» газетінің редакциясында бөлім меңгерушісі, редактордың орынбасары болып қызмет істеген.
1968- 1990 жылдары Қазақ ҚСР Баспа, полиграфия және кітап саудасы істері жөніндегі Мемлекеттік комитетте қызмет атқарды.
Алғашқы өлеңдері мен әңгімелері 1955 жылдан бастап мерзімді баспасөз беттерінде жариялана бастады.
З. Жәкеновтың шығармалары
Произведения З. Жакенова
Жәкенов, З. Зұлма. [Мәтін] : роман / З. Жәкенов - Алматы: Дәуiр-Кiтап, 2016.- 352 б.
Жәкенов, З. Зұлма. [Мәтін] : роман / З. Жәкенов - Алматы: Алатау, 2000.- 276 б.
Жәкенов, З. Көшпелi алтын. [Мәтін] / З. Жәкеновй - Алматы: Жалын, 1989.- 384бет
Жәкенов, З. Бозқараған. [Мәтін] / З. Жәкенов - Алматы: Жалын, 1984.- 288бет
Жәкенов, З. Күн көтерiлiп келедi. [Мәтін] : роман / З. Жәкенов - Алматы: Жазушы, 1981.- 312 б.
Жәкенов, З. Қайта айналып келгенше [Мәтін] / З. Жәкенов - Алматы: Жалын, 1978.- 200 б.
Жәкенов, З.Таң самалы [Мәтін] / З. Жәкенов - Алматы: Жазушы, 1971.- 184бет
Жәкенов, З. Аяулы қарындас. [Мәтін] : Повестер / З. Жәкенов - Алматы: Жазушы, 1966.- 147 б.
З. Жәкеновтың мерзімді басылым беттерінде жарық көрген мақалалары
Публикации З. Жакенова в периодических изданиях
Жәкенов, З. Қайдасың, аяулы қарындасым?: Әңгiме [Мәтін] / З. Жәкенов // Жұлдыз.- 1962.- N 10.- Б.64-81.
Жәкенов, З. Ер ана: Әңгiме [Мәтін] // Жұлдыз.- 1961.- N 2.- Б.72-79.
Жәкенов, З. Жүрекке әмiр жүрмейдi: Повесть тарауларынан [Мәтін] / З. Жәкенов // Жұлдыз.- 1965.- N 10.- Б.98-118.
З. Жәкенов туралы әдебиет
Литература о З. Жакенове
Алтай, А. Роман, роман, және роман... [Мәтін] / А. Алтай // Қазақ әдебиеті. - 2001. - 20 сәуір.- Б.4
Оразбек, М. Суреткер әлеміндегі аштық [Текст] : С.Елубаевтың "Ақ боз үй", З.Жәкеновтың "Зұлмат" романдарындағы аштық туралы /М. Оразбек // Жалын . - 2005. - № 6. - Б. 37-39
Қаниұлы М. Батагөй елдiң бағланы: Жазушы Заманбек Жәкенов жайлы туыс-туғандарымен сұхбататия,президентi туралы // Заман-Қазақстан.- 1997.-11 шiлде.-Б. 14.
Ысқақ Қ. Туған топырақтың ыстық табы: [Жазушы З. Жәкеновтың шығармашылығы туралы] // Шалқар.- 1997. - 25 шiлде(N 14). – Б.5.
Жиреншин Ә. M.
- Жаңартылды 28.02.2022 17:27
Жиреншин Әбусағит (Әбіш) Мұсылманқұлұлы (1913-1975) - жазушы, журналист, аудармашы, абайтанушы.
1913 жылы 13 желтоқсанда Шығыс Қазақстан облысының Абай ауданында туған. Әкесі Мұсылманқұл (Бөкөк) (1879-1953) арабша оқыған, көкірек көзі ашық, әділ адамның бірі болған. Абаймен аталас болған, өз ортасында әділдік үшін би, шешен болған адам екен. Анасы Ұмыттық Шүкіманқызы (1884-1983) Жігітек руының белгілі адамы, қолы ашық, жомарт кісі болған екен.
Әбіш бала кезінде молдадан арабша дәріс алады. Кейіннен баланың зеректігін байқаған ағасы Құлсүлеймен Семей қаласындағы орыс мектебіне береді. 1924 жылы 11 жастағы Әбіш орыс мектебіне түсіп,оны үздік бітіріп шығады. 1928 жылы Семей ауылшаруашылығы техникумына оқуға түседі.
Қазақстанда басталып келе жатқан 1931-1932 жылғы аштық зобалаңның зардабын байқаған Әбіш өзінің әке-шеше, бауыр-қарындастарын алып Орта Азияға өтеді. Ауыр жол азабын көріп, 1933 жылдың басында Ташкентке жетеді. 1933 жылы Орта Азия геодезия тресінің орынбасары болады. Сол жылы Орта Азия университетіне түсіп, оны 1935 жылы бітіреді.
1936-1938 жылы Ташкентте ғылыми-педагогикалық жұмыста істейді.
1938-1942 жылы Қазақстан Халық комиссарлар советі Ә. Жиреншинді өз елі Қазақстанға қызметке шақырады. Бұл жылдары Республика ғылыми зерттеу коғамының Ғылыми жұмысы жөніндегі орынбасары қызметін атқарады.
Абайтанушы, ғалым Ә. Жиреншин: «Абай ауданы - менің кіндік кескен жерім, әлпештеп өсірген елім болғандықтан көзге елестеп, көңілге ыстық көрінеді» дей келіп, 1939-1945 жылдары ұлы Абайдың 95, 100 жылдық мерейтойын өткізу мен Жидебайдағы мұражайын ұйымдастыру, Шыңғыстау ауданы Абай атына 1940 жылы көшуіне белсенді көмектесушінің бірі болдым» дейді.
1942 жылы өмірлік жары Сайда Әрхамқызымен танысып, шаңырақ құрады. 1942-1951 жылы Қазақстан Орталық музейінде директор, сонымен қатар Қазақ ССР Ғылым академиясының өлкетану комиссиясының меңгерушісі, Қазақ Мемлекеттік Университетінің доценті қызметтерін атқарды.
1951-1954 жылдар арасында қазақ интеллигенциясы, көрнекті ғалым жазушыларының бір тобы қудалауға ұшырайды. Тарих ғылымынын докторы және профессоры Е.Бекмаханов Кенесары Қасымовтың көтерілісін тарихқа енгізгені үшін айыпталады. Осы кезде оны жақтаған жалғыз ғалым осы Ә. Жиреншин еді. Сол үшін ол Жамбыл қаласына қуғындалады. Онда жүргенде техникумде сабақ береді.
1954 жылы ғана рұқсат болып Алматыға оралады. Осы жылы Алматыдағы Көпшілік кітапханаға директор болып тағайындалады.
1959-1961 жылы Қазақстан баспа бірлестігнің бас басқармасының I-орынбасары, 1961- 1962 ж. кітап сауда бірлестігінің бастығы, 1962 жылдан бастап өмірінің соңына дейін педагогикалық жұмыспен Қазақтың Мемлекеттік Қыздар педагогикалық институтында сабақ береді.
Қазақстан ғылыми-зерттеу қоғамының төрағасы міндетін атқара жүріп ел тарихы, жер тарихының қазыналы шежіресін ғылыми жүйелендіру мақсаты қатты толғандырады.
«Әбусағит аға сонымен қатар, керемет географ маман да болған. Ол талай экспедициялар ұйымдастырған»,- дейді КСРО Журналистер Одағының мүшесі Т. Қазбалинов. 1947 және 1949 жылы Семей облысының Шыңғыстау қойнауынан Сарыкөл, Текебұлақ өңіріндегі «Қалмақтас қорымдарына қазба жұмыстарын жүргізген экспедицияға басшылық жасайды.
Жазушы 1961 жылы «Абай шығармаларының бір томдық толық жинағын» баспаға дайындап, шығарушы. Ол Абайды туғызып, Абайды Абай еткен әлеуметтік қоғамдық ортаны, тарихи себептерді тереңдетіп көрсеткен. Соның нәтижесінде кемеңгер адамның қалыптасып кана қоймай, адамзат ойының биігіне көтерілуін дұрыс түсінуге мүмкіндік ашады. Ә. Жиреншин Абайдың ғалым екенін жан-жақты дәлелдей алады. Ұлы ақынның ақындық және ғылыми бейнесін мықтап сомдай білген М. Әуезовтен кейін жазып тәуекелге барған адам.
Ә. Жиреншиен - «Абай және оның орыс достары» (1949), «Абай - қазақ халқының ұлы ойшылы» (1950), «Абай және орыстың ұлы демократтары» (1959), «Қазақ кітаптарының тарихынан» (1971) атты монографияның авторы. Кітаптану ғылымының маманы. Барлығы 150 ғылыми, әдеби еңбегі жарияланды, оның ішінде 8 монография бар.
Орта Азия мен Қазақстанның көне дәуірінен бергі жазба әдебиеттерінің 1917 жылға дейінгі екі томдық тарихын жазған. 1968 жылы Ташкенттегі Азия мен Африка елдері кинофестивалінде үшінші орын алған.
Ә. Жиреншин әдебиетші, ғалым ғана емес, мәдениетті қолдаушы, оның нағыз жанашыры бола білген азамат.
Қазақтың ұлттық өнерін дамытуда ұлттық бұйымдар мен заттарды жасаушы шеберлер мен өнер адамдарын топтастырушы, олардың есімдерін әйгілеуші де болды.
Әбіш Жиреншиннің артына қалдырған мұрасы мол. Ол энциклопедиялық білімді, әрі әдебиеттанушы, сыншы, этнограф, аудармашы, педагог, ақын.
1975 жылы 18 шілдеде қайтыс болды.
Жиреншинның еңбектері жинақтап «Избранные труды А. М. Жиреншина» деген атпен 2003 ж. «Алматы» баспасынан жарық көрді.
Ә. Жиреншиннің шығармалары
Произведения Жиреншина (Жиренчин) А.
Кітаптар - Книги
Жиреншин, Ә. Дiн және Әзiрет Сұлтан (Қожа Ахмет Иассауи) [Мәтін] : қолжазба / Ә. Жиреншин. - Алматы, 1940. - 23 б.
Жиреншин, Ә. Абай және орыстың ұлы революцияшыл демократтары [Мәтін] / Ә. Жиреншин. - Алматы : Қаз. мемл.баспасы, 1959. - 268 б.
Жиреншин, Ә. Кiтапханашы Шолпан Арықова [Мәтін] : село кiтапханашысының өмiрiнен әдеби очерк / Ә. Жиреншин, И. Нечипуренко; Алматы облыстық кiтапханасы. - Алматы : Облыстық баспа, 1959. - 35 б.
Жиреншин, Ә. Кiшкене айна [Мәтін] : новеллалар / Ә. Жиреншин. - Алматы : Қаз. мемл. көркем әдебиет баспасы, 1961. - 104 б.
Жиреншин, Ә. Сараң байдың сазасы [Мәтін] : ертегi / Ә. Жиреншин; сур. салған В.Антощенко-Оленев. - Алматы : Қаз. мемл. көркем әдебиет баспасы, 1961. - 12 б.
Жиреншин, Ә. Қазақ кітаптары тарихынан [Мәтін] / Ә. Жиреншин. - Алматы : Қазақстан, 1971. - 178 б.
***
Жиренчин, А.Абай и его русские друзья [Текст] / А. Жиренчин.- Алма-Ата: Изд-во АН КазССР, 1949.- 126 с.
Жиреншин (Жиренчин), А.Беймбет Майлин [Текст] : биобиблиографический очерк / А. Жиреншин (Жиренчин); Министерство культуры Каз. ССР.- Алма-Ата, 1958.- 16 с.
Жиренчин, А. Библиотекарь Шолпан Арыкова [Текст] / А. Жиренчин.- Алма-Ата, 1958.- 35 с.
Жиренчин, А. М. Ибрай Алтынсарин [Текст] / А. Жиренчин.- Алма-Ата, 1958.- 18с.
Жиренчин, А. Ильяс Джансугуров [Текст] : биобиблиографический очерк / А. Жиренчин.- Алма-Ата, 1958.- 22 с.
Жиренчин, А. Г. М. Мусрепов [Текст] : биобиблиографический очерк / А. Жиренчин.- Алма-Ата, 1958.- 23 с.
Жиренчин, А. Мухтар Ауэзов [Текст] : биобиблиографический очерк / А. Жиренчин.- Алма-Ата, 1958.- 24 с.
Жиренчин, А. Абай и великие русские революционные демократы [Текст] / А. Жиренчин.- Алма-Ата: Казгосиздат, 1959. - 267 с.
Жиренчин, А. Алма-Ата [Текст] : краткий справочник / А. Жиренчин. - Алма-Ата : Казгосиздат, 1961. - 144 с.
Жиренчин, А. Из истории казахской книги [Текст] / А. Жиренчин. - Алма-Ата : Казахстан, 1987. - 143 с.
А. Жиреншиннің мерзімді басылымдар мен жинақтардағы мақалалары
Публикации Жиреншина (Жиренчин) А. в периодических изданиях и сборниках
Жинақтар - Сборники
Жиреншин, Ә. Шыңғыстауынан әлем биiгiне шыққан Абай [Мәтін] : М. Әуезовтiң "Абай жолы" романы туралы / Ә. Жиреншин // Абай Құнанбаев. Шығармаларының бiр томдық толық жинағы. - Алматы, 1961. - Б. 540-549.
Мақалалар - Статьи
Жиреншин, Ә. Қазақ тарихын ешкiмге де бұрмалатпаймыз [Мәтін] : С. Асфендияров туралы / Ә. Жиреншин // Социалистік Қазақстан. - 1937. - 28 август.
Жиреншин, Ә. Батыр Сырым [Мәтін] / Ә. Жиреншин // Социалистік Қазақстан. - 1948. - 25 июль.
Жиреншин, Ә. Панасыз [Мәтін] : әңгiме / Ә. Жиреншин // Қазақ әдебиетi. - 1960. - 2 декабрь.
Жиреншин, Ә. Тайыр Жомартбаев [Мәтін] : педагог жазушы / Ә. Жиреншин // Қазақстан мұғалiмi. - 1964. - 20 февраль.
Жиреншин, Ә. Абай шығармаларын тұңғыш бастырушы [Мәтін] : Кәкiтай Ысқақұлы Құнанбаевтың қайтыс болғанына 50 жыл / Ә. Жиреншин // Қазақ әдебиетi. - 1965. - 19 февраль.
Жиреншин, Ә. Абайдың ақын ұрпағы [Мәтін] : Ә. К. Ысқақов туралы / Ә. Жиреншин // Лениншiл жас. - 1965. - 26 декабрь.
Жиреншин, Ә. Абайдың тергелуi,сотты болуы жайында жаңа деректер [Мәтін] / Ә. Жиреншин // Қазақ әдебиетi. - 1966. - 11 февраль.
Жиреншин, Ә. Журналист жолы [Мәтін] : Ш. Тоқжiгiтов туралы / Ә. Жиреншин // Социалистік Қазақстан. - 1969. - 26 октябрь.
Жиреншин, Ә. Ұлы ақынның ұрпақтары [Мәтін] : Абайдың 125 жылдығына арналған : балалары Ақылбай, Әбдрахман, Мағауия туралы / Ә. Жиреншин // Лениншiл жас. - 1971. - 15 май.
Жиреншин, А. Жүсiпбек Аймауытов [Мәтін] / Ә. Жиреншин // Қазақстан мектебi. - 1989. - № 5. - Б. 65.
Жиреншин, Ә. Абайдың патшалық сотына тартылуы [Мәтін] : ұлы ақын Абайдың сотты болғаны туралы дерек : «Жұлдыздың» архивінен / Ә. Жиреншин // Жұлдыз. - 2000. - № 3. - Б.150-157.
***
Жиреншин (Жиренчин), А.Об историзме эпопеи "Путь Абая" [Текст] : рецензия на монографию Л. М. Ауэзовой "Исторические основы эпопеи "Путь Абая" / А. Жиреншин (Жиренчин) // Вечерняя Алма-Ата. - 1970.- 4 декабря.
Жиренчин (Жиреншин), А. Ильяс Джансугуров [Текст] : к 100-летию со дня рождения: о жизни и литературном. наследии поэта / А. Жиренчин (Жиреншин) // Новь Турксиба.- 1994.- 30 июня.
Жиренчин (Жиреншин), А. Отношение Абая к религии [Текст] : глава из научного труда Абусагита Жиренчина "Абай и его русские друзья", вышедшего в свет в 1949 году в Издательстве АН Казахской ССР/ А. Жиренчин / (Жиреншин) // Простор. - 2004. - № 11. - С. 173-175.
Жиренчин (Жиреншин), А. Абай и его русские друзья [Текст] / А. Жиренчин / (Жиреншин) // 7 дней. - 2015. - 11 июня. - С. 5.
Ә. Жиреншиннің өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер
Литература о жизни и творчестве Жиреншина А.
Кітаптар - Книги
Қазақ әдебиеті [Мәтін] : энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы : Аруна, 2005. - 576 б. - Жиреншин Әбусағит: б. 220.
Семей өңірінің ақын-жазушылары [Мәтін] : био-библиографиялық көрсеткіш / Абай атындағы әмбебап ғылыми кітапхана. - Семей : Талант, 2005. - 96 б. - Жиреншин Абусағит: б. 41-43.
Ысқақұлы, Д. Сын талқы [Мәтін] : Жиреншин Әбусағит туралы / Д. Ысқақұлы. - Алматы : Сөздік-Словарь, 2005. - 416 б.
Ысқақұлы, Д. Қазақ әдебиеттанушылары [Мәтін] : энциклопедиялық анықтамалық / Д. Ысқақұлы. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2013. - 496 б. - Жиреншин Әбусағит: б. 193.
Шығыс Қазақстан Облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - 848 б. - Жиреншин Әбусағит : б. 353.
***
Литература Казахстана [Текст] : энциклопедический справочник / Министерство связи и информации Республики Казахстан ; Комитет информации и архивов. - Алматы : Аруна; Қазығұрт, 2010. - 528 с. - Жиреншин Абусагит: с. 194.
Мақалалар - Статьи
Сүйiншәлиев, Х. Жемiстi жолда [Мәтін] : Ә. Жиреншиннің шығармашылығы туралы / Х. Сүйіншәлиев // Социалистік Қазақстан. - 1960. - 30 январь.
Кәрiбаев, Ш. Мiнiн көрсету - құнын түсiру емес [Мәтін] : Әбусағит Жиреншин туралы / Ш. Кәрібаев // Қазақ әдебиетi. - 1960. - 1 апрель.
Әбжанов, Т. Бетiң қисық болса айнаға өкпелеме [Мәтін] : Ә. Жиреншиннің новеллалары жайында / Т. Әбжанов // Советтiк Қарағанды. - 1961. - 31 август.
Қанахин, Ө. Кiтап туралы кiтап [Мәтін] : Ә. Жиреншиннің «Қазақ кітаптары тарихынан» шығармасы жайлы / Ө. Қанахин // Қазақстан мұғалiмi. - 1973. - 23 февраль.
Абайтанушы [Мәтін] : Әбіш Жиреншин ақын мұраларын ғылыми зерттеудің негізін салушылардың бірі // Семей таңы. - 2003. - 6-12 маусым. - Б. 4, 15.
Матаев, Х. Абайтану ғылымының білгірі [Мәтін] / Х. Матаев // Абай. - 2003. - № 3. - Б. 37-41.
Асылбек, М. Библиограф [Мәтін] / М. Асылбек // Егемен Қазақстан. - 2004. - 3 наурыз. - Б. 6.
Қазбалинов, Т. Шаһарымыздың атақты географы [Мәтін] / Т. Қазбалинов // Семей таңы. - 2005. - 7 қаңтар. - Б. 13.
Тоққарин, Д. Географиялық қоғамның бағыты [Мәтін] / Д. Тоққарин // Ертіс өңірі. - 2008. - 30 сәуір. - Б. 12.
Омаров, А. Абайтанушы [Мәтін] / А. Омаров // Егемен Қазақстан. - 2013. - 11 сәуір. - Б. 5.
Көшеге шығып, көп мағлұмат алып қайтты [Мәтін] : [Семей қаласы Абай атындағы кітапхана қала көшелеріне библио-керуен ұйымдастырды : Жиреншин Әбусағит туралы] // Дидар. - 2013. - 28 қыркүйек. - Б. 8.
***
Суюншалиев, Х. Новая книга об Абае [Текст] : о творчестве А. Жиренчина / Х. Суюншалиев // Простор.- 1960.- № 1.- С.145-147.
Аяган, Б. Чем темнее ночь, тем ярче костер [Текст] : о жизни и научной деятельности крупного исследователя духовной культуры казахского народа Абусагита Жиренчина / Б. Аяган // Казахстанская правда. - 2004. - 29 января. - С. 6.
Султанбеков, М. Творческая мастерская Абиша Жиренчина [Текст] / М. Султанбеков // Вести Семей. - 2013. - 23 апреля. - С. 4.
